موسيقي بومي تبريز

موسيقي بومي

موسيقي بومي آذربايجان از روزگار كهن تا اكنون در حيات «عاشيق ها» خلاصه مي شود. عاشيق ها هنرمنداني هستند كه به طور خود ساخته از ميان مردم برخاسته اند و با هنر اصيل و نواي دلنشين ساز خود كه همراه با ترانه ها دلپذير و متناسب با شرايط مراسم است، در عروسي ها و قهوه خانه ها به ترنم در مي آيند.
عاشيق ها معاصر آذربايجان مالك گنجينة عظيم عنر و ادبيات تاريخي نياكان خويش اند و سروده هاي استادانه و زيباي خود را به انگيزة احساسي ناب و انساني و حفظ امانت هنر عاشيقي در ميان مردم رواج مي دهند و در مجالس عروسي و جشن ها حاضر مي شوند و از اينراه معيشت روزانه خود را نيز تامين مي كنند.
در آذربايجان كم تر دهكده اي را مي توان يافت كه جسن ها و عروسي هايشان بدون عاشيق برگزار شود. حتي در مناطقي كه عاشيق نيست، فرسنگ ها راه پيموده مي شود تا عاشيقي به جشن دعوت شودو مجلس را با سخنان حكمت آموز و ترانه ها و منظومه هاي دلنشين خود گرمي و شور ببخشد.
عاشيق ساز مي نوازد. ساز آلتي است شبيه تار، مركب از نه سيم كه بر سينه مي نهند و مي نوازند. نام ابتدايي و قديمي آن قوپوز» است كه چيزي شبيه كمانچه هاي كنوني بوده است. اكنون همراه هر عاشيق اغلب يك يا دو بالابانچي (نوازندة بالابان) و قاوالچي (دايره زن) نيز هست كه او را همراهي مي كند. گاهي نيز چند دسته عاشيق يكجا ظاهر مي شوند و هنرنمايي مي كنند.
عاشيق هنرمند مردم ات و بايد در چندين هنر مهارت و استادي داشته باشد. هم شاعر است، همآهنگساز، هم منظومه سرا، هم خواننده، هم نوازنده، هم هنرپيشه و هم داستانگو. به عبارت ديگر در اين عرصه ها خلاق است و هنرمندي است كهاين همه را با انگشتان ماهر و صداي دلنوازش اجرا مي كند.
در روزگاران گذشته، به ان هنرمندان علاو بر اوزان و عاشيق، وارساق و يانشاق هم مي گفتند و به هنرمندترين و شايسته ترين د ده اطلاق مي شد كه از آن ميان مي توان به دده قاسم (قرن 13 هـ.ق) توراب دده قرن (12 هـ.ق) دده ياديار (قرن 10 هـ.ق)، كرم دده مشهورتر از همه دده قود اسطوره اي اشاره كرد.
از عاشيق هاي معروق و قديمي آذربايجان مي توان: عاشيق عباس توفار قافلي، ساري عاشيق، عاشيق معصوم، عاشيق امراه، عاشيق قربان، عاشيق علعسگر را نام برد كه هر كدام از برجسته ترين هنرمندان زمان خود بروده اند.
از عاشيق هاي معاصر آذربايجان مي توان به: عاشيق اسد، عاشيق قشم، عاشق جبي، عاشيق حسين جوانف عاشيق عبدالعلي، عاشيق رسول، عاشيق يدالله، عاشيق مشي، عاشيق حسن اسكندري، عاشيق عزيز شهنازي، عاشيق حسن نامرو، عاشيق علي، عاشيق اشرف و ده ها تن ديگر اشاره كرد. تعدادي از اين افراد تحت پوشش اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان به فعاليت هنري خود ادامه مي دهند. اين عاشيق ها در سال هاي اخير ضمن شركت در مراسم بزرگداشت دهة فجر و برنامه هاي موسيقي بومي، درخارج از كشور از جملهآلمان، فرانسه، اسپانيان، آذربايجان شركت كرده اند و معمولاً با استقبال پر شور شنوندگان مواجه شده اند.