پل كهنه، تكيه بيگلر بيگي، تكيه معاون الملك، حمام حاج شهباز خان، حمام حسن خان، خانه رنده كش، خانه سيدين ، خانه معين الكتاب، شكار گاه خسرو پرويز، طاق بستان، كليساي پنطي كاستي، كليساي قلب مقدس مسيح، مسجد جامع، مسجد حاج شهبار خان، مسجد شافعي، مقبره آل آقا، غار دو اشكفت، پارك جنگلي شرقي طاق بستان، پارك درياچه قره سو، پارك شيرين، پارك كوهستان، موزه تاريخ طبيعي، موزه مردم شناسي، موزه تمبر، پل بيستون، پل خسرو، غار شكارچيان، ار مر تاريك، غار مر آفتاب، كاروانسراي شاه عباسي، كاروانسراي ايلخاني، قش برجسته بلاش، نقش برجسته مهرداد دوم، مجسمه هركول، قوري قلعه، طويله سوراخ، وزين مرخيل، منطقه حفاظت شده بيستون
كرمانشاه؛ شهري كه گردشگران در آن گم مي‌شوند
كرمانشاه يكي از مهمترين مقاصد گردشگري كشور است كه بيستون، هشتمين اثر ثبت شده ايران در فهرست ميراث جهاني يونسكو در اين شهر تاريخي واقع شده‌است. اما گردشگري كرمانشاه تنها به يك يا دو اثر ختم نمي‌شود و تمامي استان كرمانشاه مملو از آثار تاريخي است. با اين‌حال در بسياري موارد هيچ تابلو راهنمايي براي هدايت گردشگران وجود ندارد و گردشگران در كرمانشاه گم مي‌شوند. كرمانشاه نهمين شهر پرجمعيت ايران است و امروز عنوان كلانشهر را با خود همراه كرده‌است. اين شهر دومين پايتخت ساسانيان بوده و به همين علت آثار تاريخي مهمي از جمله تاق‌بستان در اين شهر واقع شده‌است. آثار تاريخي كرمانشاه به يك يا دو اثر ختم نمي‌شود و مجموعه‌اي از آثار باستاني از پيش از تاريخ گرفته تا دوره‌هاي تاريخي و اسلامي و حتي معاصر، اين شهر و استان را به يكي از قطب‌هاي گردشگري كشور بدل كرده‌است. با اين‌حال گردشگران همواره در كرمانشاه سرگردان بوده و بيشتر اوقات موفق به ديدن آثار تاريخي اين استان نمي‌شوند. بيستون شايد يكي از پرآوازه‌ترين نام‌ها در تاريخ و تمدن ايران باشد. كتيبه‌اي از دوران هخامنشيان با نقش برجسته داريوش و شورشياني كه به اسارت وي درآمده‌اند، سندي زنده از تاريخ ۲۵۰۰ ساله ايران است. اين مجموعه عظيم تاريخي كه شامل مجسمه هركول، غار شكارچيان، نقش‌برجسته‌اي از دوره ساسانيان و صفويان، نقش برجسته و كتيبه بيستون، صفحه عظيم فرهاد تراش، كاروانسرا و كاخ خسرو مي‌شود در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيده و به عنوان مقصد گردشگري مورد توجه گردشگران داخلي و خارجي است. با اين حال اگر گردشگري از شهر كرمانشاه به بيستون برود و نداند كه اين اثر در جاده همدان ـ تهران واقع شده بدون پرس و جو به بيستون نمي‌رسد. ميدان امام حسين كرمانشاه يكي از مهمترين ميادن اين شهر است. چندين مسير دسترسي از جمله مسير سنندج به كرمانشاه و تهران ـ همدان به كرمانشاه به اين ميدان مي‌رسد. با اين حال به‌غير از تابلويي كه مسير دسترسي به تاق‌بستان را نشان مي‌دهد هيچ راهنماي ديگري براي دسترسي به ديگر آثار كرمانشاه از جمله اثر جهاني بيستون وجود ندارد. اگر شما نقشه كرمانشاه را نداريد و از مركز شهر قصد رفتن به بيستون را داريد، بهتر است كه از عابران و كاسبان شهر پرس و جو كنيد؛ چون براي دسترسي به اين اثر جهاني هيچ راهنمايي گذاشته نشده‌است. پرس و جو‌ها شما را به ميدان امام خميني كه ميدان خروجي شهر به طرف همدان و سپس تهران است مي‌رساند. اگر شما ندانيد كه بيستون در مسير تهران قرار گرفته، بايد چند بار بدون نتيجه دور ميدان امام خميني بچرخيد تا شايد تابلويي كه مسير بيستون را نشان‌دهد پيدا كنيد؛ در آخر مجبوريد از رانندگان تاكسي بين شهري كه اولي اتوبان همدان ـ تهران ايستاده‌اند بپرسيد و به محض آنكه وارد اين اتوبان شده و ۵۰۰ متر رانندگي مي‌كنيد به تابلوي “بيستون ۲۹ كيلومتر” برمي‌خوريد. نه تنها در هيچ‌جاي دنيا كه در ايران هم به آثار ميراث جهاني تا اين حد بي‌توجهي نشده‌است. شما در سفر به تخت‌جمشيد، پاسارگاد، چغازنبيل و هفت‌تپه، ميدان نقش‌جهان، گنبد سلطانيه و ديگر آثار ميراث جهاني كشور با ده‌ها تابلوي راهنما مواجه هستيد كه مسير را به شما نشان مي‌دهند تا از آن اثر بازديد كنيد. اما در كرمانشاه اثري منحصربه فرد چون بيستون در ۲۹ كيلومتري كرمانشاه واقع شده و هيچ تابلوي راهنمايي در داخل شهر براي دسترسي به آن وجود ندارد. بيستون بيرون شهر كرمانشاه واقع شده اما تاق‌بستان در خوش‌آب و هواترين نقطه شهر واقع شده و يكي از مكان‌هاي تفريحي كرمانشاه است. اگر شما كرمانشاهي نباشيد و مثلا هتل شما در مركز شهر واقع شده، بهتر است دوباره با پرس و جو شروع كنيد و اين سئوال عجيب را از كرمانشاهي‌ها بپرسيد كه براي رفتن به تاق‌بستان از كدام طرف برويد؟! پرس و جو‌ها شما را به ميدان امامحسين يا انتهاي خيابان بهشتي مي‌كشاند. در ميدان امامحسين تابلوي ديده مي‌شود كه مسير تاق‌بستان را نشان مي‌دهد. اما همين و بس؛ ديگر در ادامه مسير اثري از تابلوهاي راهنما به طرف تاق‌بستان ديده نمي‌شود و بايد باز هم با پرس و جو مسير را يافت. يكي از گردشگراني كه از تهران به كرمانشاه آمده بود از كمبود تابلوهاي راهنمايي گله مي‌كرد و مي‌گفت كه بيش‌از يك‌ساعت براي پيدا كردن بيستون و تاق‌بستان در داخل شهر وقت گذاشته و در آخر هم با پرس و جو اين آثار را پيدا كرده‌است. آثاري چون بازار كرمانشاه، مسجد عمادوالدوله، تكيه بيگلربيگي، تكيه معاون‌الملك و بسياري آثار ديگر شهر كرمانشاه هم فاقد مسيريابي درست شهري و تابلوهاي راهنمايي هستند. كرمانشاه استان بزرگي است كه آثار زيادي دارد. سراب‌هاي متعدد، طاق‌گرا، گوردخمه‌هاي هخامنشي، معبد كنگاور، مساجد تاريخي، امامزاده‌ها و بقعه‌ها، عمارت‌هاي تاريخي و اسلامي و ده‌ها اثر ديگر كه فاقد تابلوهاي راهنمايي براي كشف مسير دسترسي هستند. براي مثال اگر بزرگراه و جاده معروف كربلا را كه به قصرشيرين و مرز خسروي ختم مي‌شود، براي سفر انتخاب كنيد، آثار مهمي را مي‌توانيد ببينيد؛ از جمله اين آثار طاق‌گرا است كه پس از پليس راه دالاهو و نزديك دوراهي روستاي ريجاب واقع شده و يادگاري از عهد اشكانيان يا ساسانيان است. اگر محلي نباشيد و محل اين اثر را ندايد، محال است كه موفق به ديدن آن شويد. زيرا حتي گردشگران نمي‌دانند كه اين اثر پس از پليس راه دالاهو واقع شده و بدون آنكه سئوالي كنند مي‌روند. هيچ تابلويي كه مسير اين اثر ساساني را نشان دهد در جاده وجود ندارد و به همين علت كمتر گردشگري موفق به ديدن اين جاذبه تاريخي استان شده‌است. كرمانشاه سرشار از آثار تاريخي است و پتانسيل مهمي براي معرفي ميراث فرهنگي به گردشگران محسوب مي‌شود. پتانسيلي كه بدون تابلوهاي راهنمايي در ميان جاده‌ها و خيابان‌هاي شهرها رها شده‌است.
كتيبه بيستون 2
