بنابر باورهاي آيين مزديسنا و اسطوره هاي پهلوي كه بر اساس تعاليم زرتشت سپيتمان تدوين گرديده است، در پايان هزاره دوازدهم، براى سومين بار از خاندان بهروز پارسا، دوشيزهاى به آب درياچه هامون (برخي اين درياچه را درياچه تخت سليمان در استان آذربايجان غربي و در شهر تكاب گفته اند) داخل شده و آخرين رهاننده يا «سوشيانت» موسوم به "استوت ارته" از وى زاييده مىشود. به همين لحاظ كوه خواجه نيز تقدس و رازالودگي خاصي دارد؛ سوشيانت به شكل هاي مختلف تقريبا در تمام متون زرتشي و اوستايي از جمله در گاتها، يسنا، سروده هاي زرتشت و يشتها مورد اشاره قرار گرفته و تقريبا شكي نيست كه اشو زرتشت در كتاب اوستا به آن اشاره داشته است. شواهدي از راه پله هاي سنگي منظمي كه ارتباط قلعه كافرون را با كك كهزاد برقرار ميكرده هم اكنون ديده مي شود. بناي ديگر به گويش محلي، كوچك چل كنجه (كوشك چهل دخترون) است و مابقي آثار پراكنده سطح كوه را آثار قبور اسلامي و بناي مقبره اي مقدس خواجه مهدي تشكيل داده است. در باورهاي اهالي نسب خواجه را به شهيدي از خاندان آل علي (ع) مي رسانند كه توسط كفار به شهادت رسيده است. اين اثر در حد فاصل زاهدان به زابل و در فاصله حدود 30 كيلومتري زابل در يك مسير انحرافي قرار دارد. در اين مسير تنها چند روستاي كوچك وجود دارد و به همين دليل اتومبيل هاي زيادي از اين مسير تردد نمي كنند. فراموش نكنيد كه در بازديد اين كوه، تنها به قلعه اكتفا نكنيد و حتما از مقبره جالب توجه خواجه و قبور متعدد بالاي كوه ديدن نماييد. در قسمت سر قبر، سوراخي وجود دارد كه اهالي نظر جالبي در مورد آن دارند. اعتقاد اهالي بر اين است كه در صورتي كه با نيت خاصي دست را در اين سوراخ فرو ببريد، مطابق با نيت شما چيزي به همراه دست شما خارج مي شود. البته چيزي كه خارج مي شود معمولا پَر يا چيزي شبيه به آن بيشتر نيست. سطح روي كوه به صورت فضايي مسطح و بزرگ بيش از چند ده هكتار است كه قسمت اعظم آن به وسيله قبور سنگي جالبي پوشيده شده است. اين قبور به حدي حيرت انگير هستند كه شايد ساعت ها شما را مشغول نمايد. قبوري كه تقريبا روي سطح زمين قرار دارند و بر روي آنها سنگ هايي به صورت مسطح و البته گاهي منحني شكل روي آنها را پوشانيده اند. شايد بهتر باشد با يك راهنما از اين منقطه ديدن نماييد. وسعت آثار بر روي اين كوه به قدري زياد است كه حتي با وجود يك راهنما چند ساعت وقت براي ديدن همه آنها نياز است. از جمله نقاط جالب توجه اين كوه قدمگاه حضرت علي (ع) و دره ي سوخته اي است كه به اعتقاد مردم محلي بر اثر پرتاب ذوالفقار امام به سوي كفار در كنار كوه خواجه به وجود آمده است. گرچه سنديت اين مطالب مانند مزار شريف در افغانستان در حاله اي از ابهام است؛ و بيشتر به داستان هاي اسطوره اي مي ماند. نكته آخر اينكه، قسمت اصلي آثار رو به جنوب و شرق است، به همين دليل صبح بهترين وقت براي عكاسي از ارگ مي باشد.
مهمترين و بزرگترين بخش آثار باستاني كوه خواجه، در شيب جنوب شرقي كوه قرار گرفته كه داراي سه ديواره دفاعي، دروازه اصلي، راهروهاي جانبي، حياط مركزي، آتشكده و... بوده و بنام قلعه كافرون شناخته مي شود. دومين مجموعه در بلندترين نقطه و مشرف بر قلعه كافرون ساخته شده كك كهزاد است كه در باورهاي اساطوره اي فرمانرواي ديوسان منطقه بوده و توسط رستم دستان به قتل مي رسد. اين مكان مي تواند كانديدايي براي محل شاه نشين ارگ باشد.
اورامانت،شمال غربي ايران
سردشت، قره كليسا، كليساي حضرت مريم و 11 كليساي مشابه ديگر، سواحل درياچه اروميه و 102جزيره اين درياچه و منطقه مراكان.
... و اما آذربايجان غربي از آن نظر كه به گواه برخي روايات، شهرستان سردشتش را زادگاه زرتشت مي‌خوانند، ضمن آن كه نخستين جايي بوده است كه پروتستان‌ها در آن پناه گرفته اند و از سوي ديگر قره كليسا در آن واقع شده است كه برخي ارامنه آن را نخستين كليساي جهان مي‌دانند و به واسطه همه اين دلايل، اين استان براي مذاهب زرتشتي، ارمني و پروتستان سرزميني مقدس به حساب مي‌آيد.
پس از قره كليسا، از ميان 12 كليساي باقيمانده در اين استان من كليساي حضرت مريم را براي بازديد پيشنهاد مي‌كنم، چون تركيبي است از فرهنگ‌هاي ايران باستان، چين و اروپا. اين كليسا روي خرابه‌هاي آتشكده‌اي زرتشتي بنا شده و بنابر روايت‌هاي محلي معماري چيني در طراحي محرابش نقش داشته و حتي سنگي در آن هست كه مي‌گويند از چين آورده شده است. هر كس پا به آذربايجان غربي بگذارد حتما درياچه اروميه و 102 جزيره زيبايش را فراموش نمي‌كند، اما كمتر كسي پيدا مي‌شود كه گذر از جاده مسحور كننده اروميه به سنندج را تجربه كرده باشد يا بداند در شمال آذربايجان شرقي منطقه مراكان قرار گرفته كه جغرافيدان‌ها به آن مي‌گويند قفقاز كوچك كه پر است از چشم‌انداز‌هاي طبيعي.
درياچه ي زيبا و ديدني مارميشلو در غرب آذربايجان غربي(2)
«كاظم غني‌زاده» در گفت‌و‌گو با ميراث آريا(chtn) با بيان اين موضوع كه استان آذربايجان‌غربي داراي 13 اثر معنوي ثبتي است، خاطرنشان كرد: مراسم تعزيه‌خواني امام حسين(ع) به شماره ثبت 73 توسط شوراي ملي ثبت ميراث‌فرهنگي كشور پس از دو سال پيگيري حوزه پژوهش و مردم‌شناسي ميراث‌فرهنگي استان آذربايجان غربي به ثبت ملي رسيد.
اين مقام مسوول از ثبت آثار ناملموسي چون آيين‌زيارتي در قره‌كليسا، بازي سنتي داما، مراسم ديشليك، مراسم پيته شهيم‌گاه، موسيقي سنتي عاشق‌لار، مراسم آييني كوسه به واس، فنون تهيه دوشاب، تكم‌گرداني نام برد و خاطرنشان كرد: به دليل سابقه برگزاري مراسم، پرونده ثبتي تعزيه با محوريت «مسجد مهدي‌القدم» اروميه در اين مسجد تهيه شد.
وي واقعه عظيم عاشورا را سرشار از پايمردي و حماسه‌‌هايي دانست كه امام و اصحابش آفريدند.
وي در پايان گفت: اصل مطلب اين است كه امام براي آزادگي و مبارزه با ظلم و ستم قيام كردند و وظيفه ميراث‌فرهنگي است كه با سعي و تلاش خود، مانع به فراموشي سپردن ياد شهدا عزيز كربلا شود.
/110
ثبت ملي آيين عزاداري روز علي اصغر(ع)
در نخستين جمعه محرم سال جاري صورت مي گيرد
به گزارش ميراث آريا،آئين عزاداري روز علي اصغر(ع) به منظور تبيين جايگاه حضرت علي‌اصغر(ع) به عنوان شخصيت آرماني براي نسل امروز، در نخستين جمعه ماه محرم سال جاري در فهرست ميراث معنوي كشور به ثبت مي رسد.
اين گزارش مي افزايد، شماره ثبت ملي اين آيين، حروف ابجد كلمه كربلا است.
بنابراين گزارش، آيين عزاداري روز علي اصغر(ع) با شماره ثبتي253 روز جمعه طي مراسمي در حالي به ثبت مي رسد كه در 1500 شهر كشور و 110 شهر در 5 قاره عزاداري براي نوزاد كربلا برگزار مي شود.
درياچه زريوار ، زيباترين درياچه غرب كشور