پناهگاه حيات وحش
محدوده ها يا زيستگاههاي طبيعي نمونه براي جانوران وحشي كه به منظور حمايت از جمعيت گونه هاي جانوري و افزايش سطح كيفيت آنها، انتخاب مي شوند. كمترين وسعت پناهگاههاي حيات وحش بايد به حدي باشد كه ضمن رفع نياز گونه هاي جانوري، پيوستگي و ارتباط متقابل واحدهاي آنها را نيز تضمين كند. اين مناطق، محيط هاي مناسبي براي فعاليت هاي آموزشي و پژ وهشي به ويژه در ارتباط با جانوران وحشي به شمار مي آيند. بهره برداري مصرفي و سازگار و همچنين فعاليت هاي گردشكري كنترل شده در پناهگاه ها مجاز است.
1- ميانكاله (ذخيره گاه زيستكره – تالاب بين المللي) - مازندران
2- توران (ذخيره گاه زيستكره) - سمنان
3- شادگان(تالاب بين المللي) - خوزستان
4- بختگان (تالاب بين المللي) - فارس
5- شيدور (تالاب بين المللي) - هرمزگان
6- سلكه (تالاب بين المللي) - گيلان
7- اميركلايه (تالاب بين المللي) - گيلان
8- سرخانكل (تالاب بين المللي) - گيلان
9- خوش ييلاق - سمنان
10- كلاه قاضي - اصفهان
11- فريدونكنار - مازندران
12- كيامكي – آذربايجان شرقي
13- قميشلو - اصفهان
14- موته - اصفهان
15- روچون - كرمان
16- دز - خوزستان
17- كرخه - خوزستان
18- دشت ناز - مازندران
19- دودانگه - مازندران
20- مياندشت – خراسان شمالي
21- سمسكنده - مازندران
22- مهروئيه - كرمان
23- انگوران - زنجان
24- بيستون - كرمانشاه
25- لوندويل - گيلان
26- خاركو - هرمزگان
27- نايبندان - يزد
28- بوروئيه - يزد
29- حيدري – خراسان رضوي
30- جاسب - مركزي
31- دره انجير و ني باز - يزد
32- راسبند - مركزي
33- شير احمد – خراسان رضوي
34- چوكام -
منطقه حفاظت شده
اراضي به نسبت وسيع با ارزش حفاظتي زياد كه با هدف حفظ و احياي رويشگاه هاي گياهي و رويشگاه هاي گياهي و زيستگاه هاي جانوري انتخاب مي شوند. مناطق حفاظت شده، محيطهاي مناسبي براي اجراي برنامه هاي آموزشي و پژوهش هاي زيست محيطي به شمار مي آيند. انجام فعاليتهاي گردشگري و بهره برداري مصرفي و اقتصادي متناسب با نواحي هر منطقه و براساس طرح جامع مديريت مناطق، مجاز است.
1- حرا (ذخيره گاه زيستكره – تالاب بين المللي) – هرمز گان
2- ارژن و پريشان (ذخيره گاه زيستكره – تالاب بين المللي) - فارس
3- ارسباران (ذخيره گاه زيستكره) - آذربايجان شرقي
4- توران (ذخيره گاه زيستكره) - سمنان
5- كوير (ذخيره گاه زيستكره) - سمنان
6- گنو (ذخيره گاه زيستكره) - هرمز گان
7- هامون (تالاب بين المللي) - سيستان و بلوچستان
8- گاندو (تالاب بين المللي) - سيستان و بلوچستان
9- سياه كشيم (تالاب بين المللي) - گيلان
10- حله - بوشهر
11- البرز مركزي – مازندران و تهران
12- كالمند - يزد
13- دنا – كهگيلوئيه و بوير احمد
14- مراكان - آذربايجان غربي
15- جهان نما - گلستان
16- دز - خوزستان
17- كرخه - خوزستان
18- كوه بافق - يزد
19- اشترانكوه - لرستان
20- بيدوئيه - كرمان
21- هفتاد قله - مركزي
22- سبز كوه - چهار محال و بختياري
23- هرمد - هرمزگان
24- ورجين - تهران
25- بهرام گور - فارس
26- سراني – خراسان شمالي
27- ساريگل - خراسان شمالي
28- سالوك - خراسان شمالي
29- پرور - سمنان
30- تندوره – خراسان رضوي
31- انگوران - زنجان
32- مند - بوشهر
33- قرخود - خراسان شمالي
34- جاجرود - تهران
35- باغ شادي - يزد
36- كوه خيز و سرخ - كهگيلوئيه و بوير احمد
37- ميان جنگل - فارس
38- سرخ آباد - زنجان
39- بيجار -كردستان
40- سفيد كوه - لرستان
41- بيستون - كرمانشاه
42- ليسار - اردبيل
43- تنگ صياد - چهار محال و بختياري
44- جزاير فارور – هرمز گان
45- باشگل - قزوين
46- لشگردر - همدان
47- مانشت و قلارنگ - ايلام
48- بلس كوه - مازندران
49- چهار باغ - مازندران
50- واز - مازندران
51- هراز - مازندران
52- آبشار شيرگاه - مازندران
53- خيبوس - مازندران
54- شش رودبار - مازندران
55- اساس - مازندران
56- هزار جريب - مازندران
57- بولا - مازندران
58- گشت رودخان و سياه مزگي - گيلان
59- سياه رود رودبار - گيلان
60- سرولات و جواهر دشت - گيلان
61- لوه - گلستان
62- زاو - گلستان
63- سياه كوه - يزد
64- باغ كشمير- خراسان رضوي
65- ارس سيستان - خراسان رضوي
66- شيمبار – خوزستان
67- شالو و مونگشت - خوزستان
68- هفت شهيدان - خوزستان
69- مير آباد - آذربايجان غربي
70- بيرك - سيستان و بلوچستان
71- پوزك - سيستان و بلوچستان
72- شيله - سيستان و بلوچستان
73- هلن - چهار محال و بختياري
74- بوجاق -
75- سولك - كهگيلوئيه و بوير احمد
76- كوه خامين - كهگيلوئيه و بوير احمد
77- ديل - كهگيلوئيه و بوير احمد
78- دناي شرقي - كهگيلوئيه و بوير احمد
79- حراي گابريك، جاسك شرقي و غربي - هرمز گان
80- حراي رود گز - هرمز گان
81- حراي تياب و ميناب - هرمز گان
82- حراي خوران - هرمز گان
83- سراج - هرمز گان
84- كبير كوه - ايلام
85- دينار كوه - ايلام
86- ماله گاله - فارس
87- نتگ بستانك - فارس
88- آبشار مارگون - فارس
89- بوزين و مرخيل - كرمانشاه
90- قلاجه - كرمانشاه
91- آق داغ - اردبيل
92- خانگرمز - همدان
93- الوند – مركزي