در امتداد نقش رجب و در انتهاي كوهستان معروف حاجي‏آباد، آثار تاريخي مهمي از دوره‏هاي عيلامي، هخامنشي و ساساني وجود دارد كه به دليل دور از دسترس بودن بنا، آسيب كمتري ديده است.
مهم‏ترين آثار باستاني اين ناحيه، نقش برجسته‏هاي مربوط به دوره ساساني در پايين كوه، آرامگاه‏هاي شاهان هخامنشي بر بالاي كوه و بناي سنگي چهارگوش بسيار موزون و استوار در سمت راست آن هستند. اين بناي چهارگوش را «كتيبة زردشت» نيز ناميده‏اند. چهار آرامگاه اين مكان را به داريوش، خشايارشا، اردشير اول و داريوش دوم نسبت مي‏دهند. در پايين كوه، هفت‏نقش برجسته حجاري شده كه مجالس مختلفي از دورة ساسانيان را نشان مي‏دهند. «بناي كعبة زرتشت» از مهم‏ترين آثار بي‏همتاي عهد هخامنشي به شمار مي‏رود كه از آسيب دوران به دور نمانده است.
دقت و تراش منظم تخت سنگ‏هاي بزرگ سفيد و تناسب شگرف اين بناي مهم از مهارت استادان عهد هخامنشي حكايت مي‏كند. برخي از باستان‏شناسان عقيده دارند كه بناي كعبة زرتشت محل حفظ آتش مقدس بوده است. برخي ديگر معتقدد كه آن را براي آرامگاه ساخته‏اند. در زمان شاپور اول، نوشته‏هايي به خط پهلوي و يوناني بر پايين ديوارهاي كعبة زرتشت حكاكي شده كه در آن‏ها از پيروزي‏هاي اين شهريار و مجاهدت‏هاي «اووكريتو» موبد معروف دوران وي در خاموش كردن نهضت‏هاي مذهبي مخالف آئين زرتشت سخن رفته است.
آرامگاه داريوش كبير داراي نبشته‏هاي مفصل ميخي، مشتمل بر نيايش اهورامزدا و مضامين بسيار عميق روحاني و معنوي است. داريوش كبير معتقدات ديني و اندرزهاي گرانبها و نام كشورهاي تابع خود را در اين سنگ نبشته بيان داشته و از اهورامزدا براي ملت خود نيكويي، راستي و بركت خواسته است. درون آن، جايگاه 9 مجسمه را به وضعي بسيار منظم و دقيق در سنگ كوه تراشيده‏اند و بيرون آن، مانند تمام آرامگاه‏هاي ديگر، صورت شاه را در حال نيايش بر فراز تخت شاهي نشان مي‏دهد. نمايندگان ملت‏هاي تابع ايران، تخت را بر بالاي دست نگاه داشته‏اند و خاصان و نزديكان شاهنشاه در پشت‏سر وي، يا در كنار تخت، قرار دارند و روبروي او آتش مقدس قرار گرفته است.
نقش برجسته‏هاي كوه عبارتند از:
نقش اول ـ تصوير نرسي (296 تا 304 ميلادي) پسر شاپور اول را نشان مي‏دهد كه حلقة شهرياري را از مظهر آناهيتا (ناهيد) دريافت مي‏كند.
نقش دوم ـ اين حجاري در زير آرامگاه داريوش بزرگ قرار دارد و مشتمل بر دو مجلس است كه به وسيلة خطي نسبتاً باريك از يكديگر جدا مي‏شوند و هر دو مجلس شبيه يكديگرن. تصوير بالايي (276 تا 239 ميلادي) بهرام دوم را در جنگ با دشمن نشان مي‏دهد.
نقش سوم ـ بزرگ‏ترين و مجلل‏ترين حجاري عهد ساساني در نقش رستم، مشتمل بر صحنة پيروزي شاپور اول (242 تا 271 ميلادي) بر والرين امپراتور روم را نشان مي‏دهد. در اين حجاري شاپور اول با كمال حشمت بر اسب نشسته و والرين در مقابل او زانو زده است. يك رومي كه تصور مي‏رود سيرياديس يا كرديايس رقيب والرين باشد، جلو اسب ايستاده و شاهنشاه ايران دست به سوي او دراز كرده است و ظاهراً حلقه فرمانروايي كشور روم شرقي را به وي مي‏سپارد. پشت سر شاپور، نبشته‏اي به خط پهلوي و تصوير اووكريتو، موبد نيرومند دوران وي ديده مي‏شود. اين نبشته هم مانند نبشتة كعبة زردشت از نام و نشان و مجاهدت‏هاي شاپور در راه استحكام مباني آيين زردشت حكايت مي‏كند.
نقش چهارم ـ اين نقش، پيروزي هرمز دوم شهريار ساساني را نشان مي‏دهد كه دشمن خود را با اسب روي هم غلتانده است. بالاي اين نقش، آثاري ديگر به جا مانده كه از شواهد تاريخي مي‏توان احتمال داد كه نقش برجستة شاپور دوم يعني شاپور ذوالاكتاف (310 تا 379 ميلادي) باشد و چيز ديگري از موضوع حجاري و تعداد اشخاص آن معلوم نيست.
نقش پنجم ـ پيروزي بهرام دوم را بر دشمن نشان مي‏دهد.
نقش ششم ـ اين نقش، اهميت بسيار دارد: يك نفر تمام قد ايستاده و سمت چپ وي يك سر و صورت ديده شده است.
نقش هفتم ـ آخرين نقش كه در واقع، نخستين نقش ساساني است نقش حجاري شدة مجلس اردشير بابكان (226 تا 242 ميلادي) است كه حلقة شهرياري را از مظهر اهورا مزدا مي‏گيرد.