استان هرمزگان داراي ۱۱ شهرستان، ۲۵ شهر، ۳۳ بخش و ۷۱ دهستان و ۲۱۷۰ آبادي داراي سكنه‌است. چندين دهه قبل اين استان خود بخشهايي از كرمان و فارس به شمار مي‌رفته‌است. فهرست شهرستانهاي استان هرمزگان ايران: منابع تاريخچه شهرستان تبريز
تبريز يكي از قديمي ترين مناطق ايران است و مجموعه آثار تاريخي و نشانه هاي باستان شناختي كه از محل هاي مختلف آن به دست آمـده دلالت بر ديـريـنـگـي و قـدمـت تـاريخي ايـن شـهـر دارد. سـاركـن « سـاركـن پـادشـاه آشـور 722-750 » در كتبيه خود از شهري به نام اوشكايا كه شايد همان اسكوي امروزي است و نيز از دژ و قلعه محكمي به نام تارويي ياد مي كند كه ............
تبريز يكي از قديمي ترين مناطق ايران است و مجموعه آثار تاريخي و نشانه هاي باستان شناختي كه از محل هاي مختلف آن به دست آمـده دلالت بر ديـريـنـگـي و قـدمـت تـاريخي ايـن شـهـر دارد. سـاركـن « سـاركـن پـادشـاه آشـور 722-750 » در كتبيه خود از شهري به نام اوشكايا كه شايد همان اسكوي امروزي است و نيز از دژ و قلعه محكمي به نام تارويي ياد مي كند كه به احتمال زياد تبريز است. گذشته از اين در يكي از كتبيه هاي سناخريت پادشاه آشور ( 705-681 ق . م ) از شهري به نام تربيس نام برده شده است كه پادشاه مزبور در آنجا معبدي به نام نركان ساخته بود. بعضي از مورخان تروياي معروف و تبريز را يكي مي پندارند. عده اي حتي اين شهر را همان سوز يا شوش قديم و عده اي ديگر آكراتا يا آماتاي ذكر شده در تورات فرض كرده اند. تعيين تاريخ دقيق پيدايش شهرنشيني در دشتي كه تبريز در آن قرار گرفته دشوار است. شرايط اين دشت حاصلخيز به واسطه وجود دو رود آجي چاي و مهران رود، اقليم معتدل، موقعيت ارتباطي بسيار مناسب، وجود منابع زيرزميني غني و موقعيت مناسب استراتژيكي آن، زمينه مساعدي براي تكوين و توسعه زندگي شهري فراهم آورده است. در دوره حكومت رواديان تبريز پايتخت آذربايجان شد و به علت موقعيت ممتاز جغرافيايي و نظامي خود بيشتر از ساير شهرها مورد توجه قرار گرفت. در سال 340 هجري قمري از اتحاد سه گانه تبريز، اشنو ( اسند ، اسنق ) و دهخوارقان مملكت بني روديني به وجود آمد كه حكام آن قدرت و استقلال كامل داشتند و خلفاي بغداد از دخالت و نفوذ كمي در آن برخوردار بودند. از قرن دهم ميلادي يا قرن سوم هجري به بعد نام تبريز در رديف شهرهاي بزرگ آذربايجان آمده است كه در آنجا همزمان با پيشرفت صنعت و تجارت علم و تمدن نيز شكوفا شده است. اهالي تبريز در سال 616 هجري موفق شدند با دادن هداياي قيمتي و پول فراوان از هجوم مغولان به شهر و ويراني آن جلوگيري كنند. پس از حمله مغول به ايران براي اولين بار شهر تبريز به دستور آباقاخان ( 680-663 هجري قمري ) پايتخت رسمي ايلخانان شد. در سال 658 هجري در دوران حاكميت آباقاخان در تبريز ، زندگي مدني و اقتصادي دوباره شكوفا شد. سلطان محمود غازان خان معروف ترين شاه مغول در 694 هجري تبريز را مقر حكومت قرار داد و آن را به منتهاي درجه عظمت و بزرگي و آباداني رساند. پس از ايلخان مغول، تبريز در عصر جلايريان و تركمانان آق قويونلو و قره قويونلو پايتخت ايران شد و در اين زمان (870هجري) بود كه به دستور جهان شاه بن قره يوسف بن تركمان مسجد كبود (گؤي مسجد) بنا گرديد. در سال 906 هجري شاه اسماعيل صفوي (متخلص به ختايي) تبريز را پايتخت ايران كرد. در دوران صفوي شهر تبريز بارها ميدان جنگ ايران و عثماني شد. در آغاز حكومت قاجار بخصوص زمان فتحعلي شاه، تبريز پايتخت دوم يا وليعهد نشين ايران شد و محل استقرار عباس ميرزا نايب السلطنه گرديد. در دوره استبداد صغير محمد علي شاه، مردم تبريز به رهبري دو قهرمان ملي – ستارخان و باقرخان – پس از ماهها مبارزه و ستيز ، ابتدا تبريز و آذربايجان و سپس ايران را از چنگ استبداد رهايي بخشيدند
تاريخچه صنايع دستي :
آثار مادي و معنوي بجا مانده از ملتها نمايانگر فرهنگ و تمدن اقوام گذشته هر سرزمين است كه گاهاً تا به امروز نيز باقي مانده است. از ميان تمام آنچه به عنوان ميراث فرهنگي يك ملت تلقي مي گردد، «صنايع دستي» جايگاهي ويژه و نقشي اساسي در معرفي فرهنگ و تمدن گذشته هر ملت دارد. در اين آثار است كه خلق و خو و خصوصيات ذوقي و اعتقادات هر دوره بي پرده عنوان گشته و امكان دستيابي به پنهان ترين زواياي روحي ملل فراهم مي گردد.
مصاديق صنايع دستي در طول تاريخ حركت كرده و بعنوان موجودي لطيف و انعطاف پذير خود را در مظان سلايق و ذوقهاي گوناگون قرار داده و آنچه امروز به دست ما رسيده برايندي متعادل از همه خواسته هاي تاريخي ماست.
آثار صنايع دستي داراي دو جنبه اند يكي بُعد عيني كه تحت تأثير امكانات و زمان شكل مي گيرد و ديگري بُعد حكمي است كه حامل ذهنيت و تخيلات هنرمند سازنده آن مي باشد. همين امر باعث تبديل صنايع دستي به مرجعي معتبر جهت شناسايي فرهنگ ها نيز گرديده است و امروز شناسايي فرهنگ ملل شرق و غرب عالم بدون توجه به صنايع دستي آنها امري محال تلقي مي گردد.
اولين آثار تاريخ صنايع دستي شامل اشيائي مي شود كه بشر براي رفع نيازهايش با در دسترس ترين مواد و مصالح ساخته است، آثار سنگي باقيمانده مانند مُشته هاي سنگي جزء اولين اشيايي مي باشد كه انسان نخستين، از آن بعنوان ابزاري برنده استفاده نمود. به تدريج استفاده از چوب، گِل، فلز و ...، نيز به فهرست مواد اوليه، افزوده شد.
صنايع دستي همواره جزء يكي از اساسي ترين اركان زندگي مردمان گذشته بوده ولي با ماشيني و صنعتي شدن زندگي نقش آن كمرنگ گرديد. در حال حاضر نيز صنايع دستي به مجموعه اي از هنر صنعتها اطلاق مي شود كه عمدتاً با استفاده از مواد اوليه بومي و انجام قسمتي از مراحل اساسي توليد به كمك دست و ابزار دستي موجب تهيه و ساخت محصولاتي مي شود كه در هر واحد آن ذوق هنري و خلاقيت فكري صنعتگر سازنده به نحوي تجلي يافته باشد و همين عامل وجه تمايز اصلي اينگونه محصولات از مصنوعات مشابه ماشيني و كارخانه اي مي باشد.
تاريخچه صنايع دستي در زنجان نيز مانند تمام مناطق ايران به گذشته هاي دور مي رسد ، براساس شواهد باستان شناسي اولين آثار صنايع دستي زنجان را مي توان ظروف سفالي قرمز رنگ با نقوش هندسي سياه متعلق به هزاره پنجم قبل از ميلاد، مكشوفه از منطقه سلطانيه، دانست. در منابع مختلف زنجان همواره بعنوان مهد صنايع فلزي مطرح بوده و در اين بين مي توان به صنايع دستي
ذيل نظير؛ چاقوسازي، مسگري، مليله كاري، قفل سازي، اسلحه سازي، چلنگري، قلمزني و ...، اشاره نمود. برخي ديگر از صنايع دستي كه داراي قدمتي بس طولاني در اين استان مي باشند به شرح ذيل معرفي مي گردند:
صنايع دستي چرمي شامل؛ سراجي، چاروق دوزي، زين سازي و...، انواع بافته هاي داري نظير؛ گليم، مفرش، قالي، پرده بافي و جاجيم بافي...، صنايع دستي گروه سفال و سراميك مانند؛ كاشي هفت رنگ، كاشي معرق، سفالگري و ...، صنايع دستي سنگي شامل؛ حكاكي سنگ، مشبك سنگ، تراش سنگهاي قيمتي ...، صنايع دستي مستظرفه نظير؛ نگارگري، تذهيب، كاغذسازي، نقاشي گل و مرغ، خوشنويسي، طراحي سنتي، صحافي سنتي و ...، پوشاك سنتي شامل؛ گيوه بافي، گيوه دوزي، البسه محلي و ...، گروه رودوزيهاي سنتي شامل؛ سوزن دوزي، سرمه دوزي و ...، همچنين صنايع دستي ديگري همچون نمدمالي و رنگرزي سنتي، كه برخي از آنها نيمه فعال و در حال فراموشي هستند.
در راستاي توسعه و ترويج، و حفظ و احياء رشته هاي بومي ، معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي استان با آموزش 30 رشته بومي در 7 مركز آموزشي در شهرستانهاي زنجان، ابهر، خدابنده، خرمدره، طارم، ايجرود، ماهنشان و برخي روستاها اقدام به برگزاري كارگاههاي آموزشي به صورت رايگان نموده است
جاذبه هاى گردشگرى قشم
– غار نمكدان بزرگترين غار نمكى جهان با ارتفاع 237 متر و طول بيش از شش كيلومتر با داشتن قنديل ها و بلورهاى نمك در داخل و جريان آب نمك در بيرون آن در90 كيلومترى شهر قشم منظره اى زيبا و دلپذير از شگفتى هاى عالم خلقت را به نمايش گذاشته است. اين غار داراي چندين تالار بزرگ وكوچك است كه اولين تالار آن در فاصله 670 متري ورودي غار قرار دارد . مديركل ميراث فرهنگى، صنايع دستى و گردشگرى سازمان منطقه آزاد قشم با اشاره به اهميت سايت هاى ويژه گردشگرى جزيره قشم، غار نمكدان را به دليل داشتن بهترين نوع نمك، محل مناسبى براى بيماران مبتلا به آسم و ناراحتى هاى تنفسى مى داند. تورج امانى معتقد است: در تركيب نمك هاى موجود در غار نمكدان قشم عناصرى همانند منيزيم بكار رفته كه علاوه بر درمان بيمارى هاى تنفسى به عنوان نمك طبى نيز مورد استفاده ورزشكاران قرار مى گيرد. وى در تجليل از زيبايى هاى غارنمكدان قشم همچنين گفت: يكى از ويژگى هاى غار نمكدان قشم، عدم تشابه نقاط مختلف آن با يكديگر است بطورى كه هر قسمت اين غار از زيبايى منحصر بفردى برخوردار بوده كه با نقاط ديگر آن كاملا متفاوت مى باشد. جلوه هاى زيباى طبيعى عالم خلقت با شكل ها و رنگ هاى مختلف در جاى جاى غار نمكدان قشم خود نمايى مى كند و قنديل هاى اين اثر طبيعى كه از بالا به پايين و از پايين به سمت بالا كشيده شده در كنار درياچه كوچكى كه در ورودى غار قرار گرفته تحسين هر گردشگرى را بر مى انگيزد. انعكاس پديده هاى شگفت انگيز غار نمكدان قشم نيز از طريق آب شور داخل غار جلوه اى زيبا و منحصر بفرد از شگفتى هاى خلقت را در سفر به بزرگترين غار نمكى جهان به تماشا گذاشته است. مسوول واحد سمعى و بصرى سازمان منطقه آزاد قشم كه بارها با ورود به غار نمكدان، جلوه هاى زيبايى از اين اثر بى نظير خلقت را به تصوير كشيده مى گويد: افراد عادى در سفر به غار نمكدان به دليل نداشتن وسايل فنى تنها امكان پيمايش 100 متر از بزرگترن غار نمكى جهان را پيدا مى كنند. احمد بازماندگان معتقد است: همين ميزان ورود به غار نمكدان قشم نيز از چنان ارزشى برخوردار است كه بازديد كنندگان را بار ديگر براى تماشاى آثار طبيعى به اين جزيره زيبا مى كشاند. به گفته وى، مسافران قشم در سفر به اين جزيره نبايد از فرصت ها غافل شوند بلكه با نگاه تيزبين خود بايد ارمغانى از زيبايى هاى منحصر بفرد و آثار طبيعى اين جزيره از جمله غار نمكى قشم را به عنوان يك خاطره با خود به يادگار ببرند. غار نمكدان قشم يكى از شاهكارهاى عالم خلقت است كه نام آن به عنوان بخشى از ژئوپارك جزيره قشم كه تنها ژئوپارك ايران و خاورميانه محسوب مى شود در ليست سازمان يونسكو و ژئوپارك هاى جهانى به ثبت رسيده است. شمار بازديد كنندگان از غار نمكدان كه هر سال نسبت به گذشته بيشتر مى شود نشان از اقدام مناسب سازمان منطقه آزاد قشم در معرفى ويژگى هاى منحصر بفرد اين جاذبه مهم گردشگرى دارد. غار نمكى قشم به عنوان يكى از شاهكارهاى عالم خلقت در منطقه گرم و نيلى حاشيه خليج آبى هميشه فارس در جنوبى ترين نقطه ايران اسلامى، در 90 كيلومترى جنوب باخترى قشم واقع شده است. جاذبه هاي زيست محيطي جزيره قشم جزيره قشم - جنگل حرا (مانگرو) جنگل مانگرو يا مانگال اصطلاحى متداول در توصيف اجتماعى از درختان و درختچه‌هاى متنوع در ناحيه جزر و مدى سواحل گرمسيرى شور تا لب شور است. اين جنگل ها محدود به نواحى گرمسيرى و نيمه گرمسيرى مى‌باشد. جامعه مانگرو ايران شامل دو جنس Avicennia و Rhizophora مى‌باشد. مانگروها گرچه قادرند آبهاى پر تلاطم را تحمل كنند ليكن در اين مناطق غالبا در سواحل پناه‌دار و آرام، بويژه در خليج هاى كوچك ساحلى، مصب ها ، دلتاها، و خور هاى داراى بستر گلى و ريزدانه اند وجود دارند. وسيع‌ترين اجتماعات مانگروى ايران كه بزرگترين رويشگاه خليج فارس نيز محسوب مى‌شود با وسعت 9206 هكتار حدفاصل جزيره قشم و بندرخميز در مقابل دلتاى رودخانه مهران گسترده شده است. گروه‌هاى بسيارى از ماهيان، سخت‌پوستان، خزندگان، نرمتنان و پرندگان دريايى جنگل هاى مانگرو ايران شناسايى شده است و با وجود اين هنوز شمار بسيار ديگرى از موجودات ساكن در اين نواحى بويژه انواع نرمتنان سطح‌زى و رسوب‌زى و اثرات متقابل درختان مانگرو و اين جانوران مورد بررسى جدى و دقيق قرار نگرفته است. يكي از پديده‌هاي جالب در مورد اين جنگل‌ها مكانيسم‌هاي جالب آنها براي مقابله با شوري است. مانگروها با شيوه‌هاى مختلفى با شورى آب دريا مقابله مى‌كنند. اصولا اين گياهان قادر نيستند آب دريا را در شكل اصلى آن استفاده كنند و با استفاده از فشار اسمزي و به كمك ريشه‌ها كه بعنوان يك فيلتر كننده قوي عمل مي‌كنند تنها اجازه عبور آب خالص را مي‌دهند كه در نهايت به بر‌گ‌ها منتقل مي‌شود. جنگل حرا در سواحل شمالي جزيره با توجه به وسعت منطقه و اهميت اكولوژيكي آن داراي عناوين مختلف از جمله: منطقه حفاظت شده، تالاب بين‌المللي، ذخيرگاه زيستكره (يكي از 9 ذخيرگاه زيستكره كشور) منطقه ويژه دريايي، منطقه ويژه پرندگان مي‌باشد و تنها جنگلي است كه داراي پنج عنوان مي‌باشد. . .
از داخل غار نمكدان، آب زير زميني مي جوشد كه با خارج شدن از غار به صورت چشمه نمك در دامنه كوه ظاهر مي شود و در گودالي جمع مي شود و مانند برف زمستاني خود نمايي مي كند.
جزيره‌ى قشم كه بزرگترين جزيره خليج فارس است، علاوه بر دارا بودن موقعيت ويژه‌ى استراتژيك و ديگر امتيازهاى گوناگون، از طبيعت بسيار متنوع و با ارزشى برخوردار است. زيستگاه هاى ويژه، گونه‌هاى جانورى و گياهى كمياب، پديده هاى زمين شناسى گوناگون و چشم اندازهاى بديع در خشكى و ساحل سراسر جزيره به وفور يافت مى‌شوند. خوشبختانه تخريب طبيعت در سراسر جزيره، هنوز به حد بازگشت ناپذير نرسيده است.
حيات جانوري قشم
پستانداران خشكى‌زى شناسايى شده قشم عبارتند ازچهار گونه خفاش كه يك نوع آن خفاش ميوه‌خوار است (خفاش ميوه‌خوار بزرگترين خفاش كشور بوده و بيشتر از قشم گزارش شده است). چهارگونه جونده، يك نوع خارپشت، يك گونه خرگوش، يك گونه روباه و يك نوع نمس. جبير يا غزال ايرانى نيز در قشم شناسايى شده‌اند. حشره‌خور كوتوله كه با وزن 3/1 گرم كوچك‌ترين پستاندار جهان است. توسط آقاى داخته براى نخستين بار در قشم جمع‌آورى شد و اكنون در موزه‌ى ژئوپارك قشم نگهدارى مى‌شود. خزندگان شناسايى شده‌ى قشم نيز بسيار متنوع‌اند. سه نوع مار و 17 گونه مارمولك و يك نوع دوزيست در قشم شناخته شده‌اند. در ميان مهره‌داران قشم پرندگان از بيش‌ترين تنوع برخوردارند. ليست پرندگان شناسايى شده‌ى قشم تا سال 1380، 98 گونه بود. در سال‌هاى گذشته با شناسايى 124 گونه پرنده‌ى ديگران اين ليست در حال حاضر به 223 نوع رسيده است. - پوشش گياهي در شهرستان قشم 62/13653 هكتار عرصه‌هاي جنگلي اعلام شده است. به دليل قرار گرفتن منطقه در نواحي نيمه حاره يا نيمه استوايي پوشش گياهي به صورت درختي و درختچه‌اي كه به فواصل زياد از هم روئيده‌اند و گاهي در محل‌هايي نيز اجتماعاتي را تشكيل داده‌اند مي‌باشد. منشا پوشش گياهي منطقه خليج عماني است كه با وجود گونههاي مختلف درختچه‌هاي آكاسيا در ميان رويش استپي بيشتر به ساواناهاي مناطق استوايي شباهت دارند. عواملي مانند فرسايش زياد توسط آب و باد، عمق كم خاك، نبودن منابع غني آب شيرين، كمبود بارندگي و بعضاً شوري خاك مانع تشكيل پوشش گياهي مي‌شود. بيشتر گونههاي گياهي منطقه علفي بوده و با توجه به عدم اختلاف ارتفاع زياد و ثابت بودن عوامل اقليمي تفاوت عمده‌اي در شكل و تركيب جوامع گياهي ديده نمي‌شود. بيشتر گياهان منطقه شورپسند مي‌باشند. نوع پوشش درختي منطقه رابطه مستقيم با آبراهه‌ها و مسيل‌ها دارد. پوشش گياهي منطقه مطالعاتي از دو اشكوب درختي و بوته اي- علفي تشكيل شده است. در مناطق با پتانسيل اكولوژيكي بالا و آب زيرزميني پايين درختاني مثل Prosopis cinera به صورت فراوان مي‌رويند. همچنين گياهاني نظير Acacia tortilis به صورت محدود مي‌رويند
- حيات جانورى قشم بسيار متنوع است. در تمام آب‌ها و خشكى‌هاى جهان سه سيستم حياتى از نظر تنوع زيستى از بيش‌ترين تنوع جانورى و گياهى برخورداند. اين سه اكوسيستم عبارتند از جزاير مرجانى، جنگل‌هاى حرا و جنگل‌هاى باراني. در قشم و آبهاى پيرامونى آن دو اكوسيستم اول و دوم حضور دارند. وسعت جنگل‌هاى حرا در قشم بيش از يكصد هزار هكتار است. وسعت جزاير مرجانى در آبهاى پيرامون قشم دقيقا مشخص نشده ولى بر اساس برآوردهاى مقدماتى در اطراف قشم و تنگه هرمز تراكم مرجان‌ها و تنوع جانورى وابسته به آن در خليج فارس بسيار زياد است.
با توجه به جريانات جزر و مدي در خليج فارس، يكي از اكوسيستمهاي مهم كه در اطراف جزيره قشم قابل مشاهده و دسترسي مي‌باشد منطقه جزر و مدي است. . با توجه به ويژگى‌هاى خاص، اين منطقه بيش از ساير مناطق بالادست و پايين‌دست مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است. با وجود اينكه نواحى ساحلى كمتر از 10 درصد مجموع اقيانوس‌ها را به خود اختصاص مى‌دهند ولى از نظر تنوع و بقاى گونه‌اى با مناطق اقيانوسى برابرى مى‌كنند علاوه بر اينكه اين منطقه يكي از مناطق حساس از لحاظ اكولوژيكي مي‌باشد، مي‌تواند يكي از جاذبه‌‌هاي گردشگري نيز باشد. به توجه به غناي گونه‌اي و زيستگاهي اين اكوسيستم و همچنين سهولت دسترسي، ناحيه جزر و مدي يكي از مناطق مورد علاقه بازديد براي گردشگران مي‌باشد. جزيره قشم از نواحي جزر و مدي با بسترهاي مختلف برخوردار است كه هر ناحيه ويژگيهاي خاص خود را دارا مي‌باشد. سواحل شمالي جزيره قشم اغلب داراي بسترهاي گلي و گلي ماسه‌اي و سواحل جنوبي داراي سواحل جزر و مدي شني-ماسه‌اي، مرجاني و صخره‌اي مي‌باشد. در اين قسمت از ساحل با توجه به نوع بستر گونههاي متنوع جانوري با رفتارهاي جالب قابل مشاهده هستند. گلخورك‌ها ماهيهاي هستند كه در بستر گلي نواحي جزر و مدي ساكن هستند. در نواحي جزر و مدي با بسترهاي گلي جزيره قشم سه گونه از اين ماهي‌ها ساكن هستند. اين ماهي‌ها در زمان جزر و بعد از پايين رفتن آب قابل مشاهده هستند و بدليل اينكه اغلب اوقات خارج از آب و بر روي بستر گلي مشغول فعاليت هستند به لحاظ رفتاري بسيار جالب و جذاب مي‌باشند. از گونه ديگري كه مي‌توان در بسترهاي گلي مشاهده كرد خرچنگ‌هاي ويولن‌زن مي‌باشند. رفتارهاي تغذيه‌اي و توليدمثلي اين خرچنگ بسيار جذاب و ديدني مي‌باشد.
پستانداران دريايي نيز از ديگر گونههاي جانوري هستند كه در آب ساحلي جزيره قشم وجود دارند. بيش‌ترين دلفين‌هايى كه در آبهاى سواحل قشم ديده مى‌شوند از نوع دلفين‌هاى بينى بطرى هندى هستند. البته در جنگل‌هاي حرا و در آبهاى بين بندرعباس و قشم دلفين‌هاى معمولى بيشتر ديده مى‌شوند. در آبهاى پيرامون جزيره قشم تعداد دلفين‌هاى معمولى، گوژپشت و بينى‌بطرى هندى قابل توجه است. گله‌هاى بيست تا سى تايى آنها بارها ديده شده و مى‌شوند. دلفين گوژپشت به تعداد كمتر نيز گاهى ديده مى‌شود.
مارها و لاك‌پشت‌هاي دريايي از خزندگاني هستند كه در آبهاي ساحلي اطراف جزيره قشم وجود دارند. مارهاي دريايي كه اكثراً از اعقاب مار كبرا هستند، بسيار سمي‌اند. اين مارها زنده‌زا بوده و سراسر عمر خود را در دريا سپري مي‌كنند و هرگز از دريا خارج نمي‌شوند. حال آنكه كه لاك‌پشت‌هاي دريايي كه از طريق تخم‌گذاري توليدمثل مي‌كنند در فصل بهار براي حفر چاله در ساحل شني و ماسه‌اي و تخم‌گذاري در آن، از دريا خارج مي‌شوند و ساعاتي را در خشكي‌ها سپري مي‌كنند. پنج گونه لاك‌پشت دريايي از آبهاي خليج فارس و درياي عمان گزارش شده است. لاك‌پشت عقابي كه از گونه بشدت در معرض خطر انقراض مي‌باشد در سواحل جزيره قشم تخم‌گذاري دارند. يكي از فعاليت‌هاي محيط زيست سازمان منطقه آزاد قشم كه جزء فعاليت‌هاي مهم و بين المللي سازمان منطقه آزاد قشم، پروژه حفاظت از اين نوع لاك پشت‌ها مي‌باشد كه اين پروژه موفقيت‌هاي زيادي در حفاظت از لاك‌پشت‌هاي عقابي بهمراه داشته و مورد استقبال سازمان‌هاي محيط‌زيستي ملي و بين المللي مي‌باشد.
جاذبه هاي زيست محيطي جزيره قشم
جاذبه هاي زمين شناسي در كنار حيات وحش ويژه به خصوص پرندگان و نيز امكان مشاهده دولفين ها، پرندگان، لاك پشت ها و تخم گذاري آنها و پوشش گياهي متنوع در كنار فرهنگ تيپيك اين جزيره و پتانسيل هاي بومي مانند معماري ، غذاهاي محلي ، صنايع دستي ، موسيقي ، روش هاي صيد سنتي و... همه و همه قشم را به تركيبي از طبيعت و فرهنگ تبديل كرده است. دوكوهك و جاذبه هاي پهنه هاي گلي وجود بسترهاى مناسب شنى و گلى و درختان حرا از لحاظ تغذيه براي تعداد زيادى از پرندگان آبزى مثل پليكان پاخاكسترى، باكلان بزرگ، حواصيلها و نوك پاروئى(كفچه نوك)، فلامينگوى بزرگ و نيز ديگر پرندگان ساحلي و كنار آبچر از قبيل كاكائىها و پرستوهاى دريايى اهميت فراوان دارداهميت جنگل‌هاى حرا در طول ساحل شمالى قشم براى پرندگان آبزى مهاجر از ديرباز مشخص بوده است و در واقع پهنه هاي گلي بعد از جنگل هاي پرباران استوائي، صخره هاي مرجاني و جنگل هاي حرا چهارمين زيست گاه حاصلخيز در دنيا بوده كه توليد و بازدهي بالا از ويژه گي هاي شاخص اين زيستگاه مي باشد. لاك پشت هاي دريايي پرندگان در منطقه ژئوپارك قشم شاهين كبود براى اولين بار در قشم (و ايران) در سال 2002 ديده و ثبت شده است. وجود بسترهاى بسيار مناسب شنى و گلى و درختان حرا از لحاظ تغذيه تعداد زيادى از پرندگان مثل پليكان پاخاكسترى، كورمورانت بزرگ، 7 گونه از حواصيلها و نوك پارويى، فلامينگوى بزرگ، 25 گونه از پرندگان ساحلى، 7 گونه از كاكايى‌ها و 10 گونه از پرستوهاى دريايى اهميت فراوان دارد
از ميان 7 گونه لاك پشت دريايي شناسايي شده درآب هاي جهان، 5 گونه به پهنه هاي آبي خليج فارس و درياي عمان وارد مي شوند. اين پنج گونه عبارتند از : 1- لاك پشت چرمي 2- لاك پشت سبز 3- لاك پشت سرخ 4- لاك پشت عقابي و 5- لاك پشت زيتونى در سراسر دنيا جمعيت لاك پشت هاي عقابي به دليل بهره برداري انساني به شدت در حال كاهش است، هرچند تجارت بين المللي لاك در بيشتر نقاط دنيا باعث كاهش يا نابودي اين گونه شده است اماخوشبختانه در خليج فارس و درياي عمان تجارت لاك اين جانور رواج ندارد.
از آنجاييكه يكي از مهمترين عوامل انقراض جانوران در جهان تخريب زيستگاه است، دفتر محيط زيست منطقه آزاد قشم جهت حفظ زيستگاه اين جانور در يك اقدام فوري و ضربتي 25 كيلومتر از ساحل جنوبي و به عرض 125 متر از خط مد دريا به طرف ساحل را در چهارچوب قوانين مناطق آزاد، منطقه حفاظت شده اعلام نمود. تنها در سال 1382در مجموع 27201 تخم (در 274 لانه) گذاشته شده است كه از بين آنها 21063 عدد(77%) سالم و 6138 تخم(23%) نارس بودند كه از بين 21063 تخم سالم و رسيده بيش از 16000 بچه لاك پشت به دنيا آمده و به دريا فرستاده شده است.
نزديك به 50% از پرندگان ايران به تناسب فصل در جزيره قشم حضور دارند. تاكنون بيش از220 گونه پرنده مهاجر و بومى در 4 فصل سال در زيستگاههاى گوناگون جزيره قشم شناسايى شده كه در فصول پاييز و زمستان عده و گونه پرندگان مهاجر بيشتر از نيمه گرم سال است.زاد و ولد گونه‌هاى پرندگان زمينى قشم موردى استثنايى است و از 35 گونه تشكيل شده است. برخى گونه ها مثل جغد خالدار، چكاوك كويرى و شهدخوار نيز به علت تعداد محدود آنها در ايران و خاورميانه حائز توجه هستند.
بناهاي طبيعي
اسكله ي قديم (بندرعباس) بناي كلاه فرنگي (بندرعباس) پل لاتيدان (جاده مسير بندرعباس لار) قلعه هزاره (ميناب) پنجشنبه بازار (ميناب)
اسكله قديم بندرعباس ، هم اكنون از مراكز ديدني مورد توجه مسافران استان هرمزگان است كه در كناره ي جنوبي بلوار طالقاني قرار گرفته است . اين اسكله در سال 1318 شمسي ساخته شده و داراي 185 متر طول و 4.20 متر عرض است .عظمت اسكله ي جديد و تاسييسات آن نيز بسياري از تازه واردان به اين شهر را جذب خود مي كند .
مجموعه بركه هاي باران (بندرعباس)
اين مجموعه شامل 5 بركه ( آب انبار مربوط به دوران صفويه است ودر گذشته منابع ذخيره آب شيرين شهر بندرعباس ازاين بركه ها تامين مي گرديد كه داراي گنبدهاي موزون زيبا و منحصر به فردي بوده و مصالح آن سنگ و ملات ساروج است ، اين بركه ها داراي چهار دهانه اصلي براي بهره برداري از آب بوده است.
اين بنا گمرك قديم و تاريخي شهر بندرعباس و محل تجارتخانه داخلي و خارجي بوده است ومربوط به دوره صفويه مي باشد از آنجا كه از معماري اروپايي آن زمان تاثير پذيرفته به عمارت كلاه فرنگي معروف شده است .
اين پل كه به پل كول نيز معروف است در 50 كيلومتري غرب بندرعباس بر روي رودخانه كول قرار دارد . اين پل با داشتن حدود 200 دهانه و 1500 متر طول طويلترين پل قديمي در ايران محسوب مي شود قدمت آن به دوره صفويه مي رسد .
خانه احمدي
اين بنا مربوط به دوره قاجاريه مي باشد كه توسط شخصي به نام آقاي حاج احمد گله داري بنا شده است .
قلعه هزاره تا اواخر دورهي قاجاريه مركز حكومت بوده است مردم بومي اين قلعه را بي بي مينو مي نامند و معتقدند كه در روزگاران گذشته دو خواهر به نام هاي بي بي مينو و بي بي نازنين اين قلعه را ساخته اند . گويا در گذشته دو قلعه بوده كه يكي از آنها ويران شده است .
اين بازار در مركز شهر ميناب قرار دارد . از يك سو به بازار مي رسد و از سوي ديگر به ميدان اصلي شهر متصل مي گردد . اين بازار محل عرضه صنايع دستي و توليدات سنتي و خانگي است . در اين بازار انواع حصير ، ظروف حصيري ، سفال ، لوازم دوخت لباس ، پوشاك زنان ، برقع ، ماهي و انواع مواد غذايي عرضه مي گردد .
جزاير هرمزگان
سابقه تاريخي ميناب: ميناب از شهرستانهاي سرسبز آباد و با رونق استان و دومين شهر بعد از بندرعباس است . رودخانه پر آب و شيرين ميناب ، علاوه برآبياري نخلستانها و مزارع ، آب شرب شهر بندرعباس را نيز تامين مي كند . بندرلنگه: اين شهر به بندر مرواريد شهرت داشته و داراي بافت شهري بسيار زيبايي است . بندرلنگه از لحاظ قدمت داراي دومين مدرسه كشور ، دومين فرودگاه كشور ونيز شهرداري آن با قدمتي صد ساله داراي اولين طرح جامع شهري در كشور مي باشد .از آثار تاريخي اين شهر مي توان به خانه فكري ، خانه بلوكي ، خانه شيخ سلطان العلما ، خانه بستكي، مسجد ملك بن عباس و بركه هاي متعدد اشاره كرد بستك: شهرستان بستك در شرق بندرعباس قرار دارد و داراي فرهنگ و تاريخي غني است . از جاذبه هاي گردشگري آن مي توان به حمام بستك ، كاروانسرا و بازار قديم بستك اشاره كرد . رودان: اين شهرستان در شرق استان هرمزگان واقع و داراي استعدادهاي طبيعي و يكي از قطبهاي مهم كشاورزي محسوب مي شود . فاصله رودان تا بندرعباس 110 كيلومتر است . حاجي آباد: اين شهرستان در 175 كيلومتري شمال بندرعباس واقع است . جاسك: جاسك يكي از مهمترين بنادر تجاري و صيادي است كه آنرا جك و راس الجاسك نيز نام نهاده اند . از جاذبه هاي ديدني اين منطقه مي توان به ساحل شني و صخره اي ، جنگل حرا ، غارهاي سادرمن وآبگرم پوراف اشاره كرد . شايان ذكر است كه غارهاي سادرمن درميان كوهستانهاي شمال شرقي جاسك و در امتداد يكي از شعبات رودخانه جاسك كهنه قرار دارد . فين: فين يكي از بخشهاي شهرستان بندرعباس است و در 90 كيلومتري شمال بندرعباس واقع است . از پتانسيلهاي گردشگري اين بخش مي توان به جاذبه هاي طبيعي ( چشمه ، رودخانه ، آبشار و نخلستانهاي متراكم ) جاذبه هاي تاريخي ( قلعه فين و آسياب ) و مجموعه استخر اشاره نمود . قشم: بزرگترين جزيره ايراني خاورميانه در خليج فارس است . فاصله قشم تا بندرعباس 22 كيلومتر بوده . از جاذبه هاي توريستي اين منطقه مي توان به قلعه پرتغاليها ، غار خربس ، كارگاههاي لنج سازي درگهان ، باشگاه هوايي و معماري محل لافت اشاره كردد . كيش: جزيره كيش حدود 60 كيلومتر مربع مساحت دارد . فاصله آن از راه دريايي تا بندرعباس 300 كيلومتر و جزيره قشم 255 كيلومتر مي باشد .جزيره قشم 255 كيلومتر مي باشد . جزيره مرجاني كيش يكي از جذاب ترين جزاير خليج فارس بوده واز طبيعي زيبا ، سبز و منحصر به فرد با سواحلي آرام ، ماسه هاي مرجاني ، آب زلال و درياي شفاف با انواع ماهيهاي رنگارنگ و تزييني برخوردار مي باشد . ابوموسي: شهرستان ابوموسي از جنوبي ترين شهرستان كشور ايران محسوب مي شود و مجموعه اي از جزاير تنب بزرگ ، تنب كوچك ، فارور سيري را داراست .سواحل بكر و ماهيهاي زيبا و رنگارنگ از جاذبه هاي اين شهرستان است .
خليج فارس در گذشته ، بزرگترين مركز نيروي دريايي هخامنشينان در جهان آن روز به شمار مي رفته و جزاير بزرگي همچون قشم ، لارك ، هنگام كيش و هرمز مركز قدرت عظيم دريانوردي آن زمان بوده است .
در مدت كوتاهي برخي از اين جزاير تحت تسلط يونانيان قرار گرفت وازآن به عنوان پايگاهي براي تصرف هند استفاده مي كردند . بر اثر زوال سلسله پارت و روي كار آمدن ساسانيان گروههاي بزرگي از اقوام اين سلسله به پايگاههاي دريايي ايران در خليج فارس سرازير شدند و شهرهاي بزرگي در سواحل خليج فارس و درياي عمان به وجود آوردند . دراواخر قرن هفتم هجري قمري ، خربس ، قلات ، سوزا ، ديرستان ، لافت و قشم رونق خاصي يافت . در قرن هشتم سپاهيان امير تيمور به شهرهاي ساحلي هرمز كهنه يورش برد و قلعه هاي آنجا را تسخير كرده و به آتش كشيد .
اولين گروه استعمارگران از سال 908 ه . ق به سرپرستي واسكودوگاما در بنادر خليج فارس پياده شدند . در سال 1507 ميلادي گروهي از پرتغاليها به فرماندهي آلبوكرك وارد خليج فارس شده و به نابسامانيهاي خليج فارس دامن زدند تا اينكه الله ورديخان ازجانب شاه عباس اول مامور دفع پرتغاليها شد . در سال 922 ه . ق براي سومين بار پرتغاليها با نيروي زياد به خليج فارس روي آورده و بندر گمبرون را همراه با جزيره هرمز و تمامي شهرهاي هرمزگان از جاسك تا لنگه را تحنت سيطره خود در آوردند
در سال 1032 ه . ق شاه عباس صفوي شهرهاي اشغال شده هرمز ، كنگ ، لنگه و بندر گمبرون را به فرماندهي امام قلي خان حاكم فارس ازتصرف پرتغاليها از منطقه به تدريج هلنديها و انگليسيها به هرمزگان آمدند و با افتتاح تجارتخانه ها و احداث عمارات عالي ، خود به رقابت تجاري با يكديگر پرداختند . دوليت فرانسه نيز به دست ژنرال گاردن با تاسيس كنسولگري در بندرعباس ، منابع مالي عظيمي را به يغما برد . در اين زمان كشورهاي ديگري مانند بلژيك ، روسيه و اسپانيا نيز دراين شهر امتيازاتي داشتند .
فاصله ميناب تا بندرعباس 104 كيلومتر است . قلعه هزاره ، باغات انبه ، سد استقلال از جاذبه هاي ديدني ميناب هستند . پنجشنبه بازار كه محل فروش صنايع دستي ميناب است از رونق خاصي برخوردار مي باشد .
نسبت به ساير شهرستانهاي استان داراي آب و هوايي مطبوع تري مي باشد .از نقاط ديدني و تفريحي اين منطقه مي توان به آبشار تزرج اشاره كرد .
جنگل حرا (مانگرو ) يكي از منحصربه فردترين اكوسيستمهاي سواحل جنوبي ايران مي باشد كه مساحتي بالغ بر 20 هكتار را شامل مي شود .
مساجد وبازار هاي تاريخي هرمزگان
مسجد خداداد (بندرلنگه) خانه فكري (بندرلنگه) مسجد افغان (بندر لنگه) كاروانسراي بستك (بستك) حمام خاني بستك (بستك) مجموعه بازار بستك (بستك) مسجد جامع (بستك) موزه مردم شناسي جناح
اين مسجد ، اولين مسجد تشيع در بندرلنگه بوده ، اين مسجد در محله مساح بندرلنگه قرار دارد ، از نظر زيبايي يكي از كاملترين مساجد بندرلنگه به شمار مي رود . محراب مسجد حاجي خداداد ، داراي تزيينات گچبري ارزنده اي است و قدمت آن به دوره زنديه مي رسد .
از ديگر مساجد و حسينييه هاي با ارزش تاريخي بندرلنگه مي توان به مسجد شيخي ، مسجد غياث ، مسجد سلطان العلماء ، حسينيه بنگلي و حسينيه غضنفري اشاره كرد .
قدمت اين بنا حدود75 سال مي باشد و توسط مرحوم عبدالواحد فكري ، از تجار معروف بندرلنگه ساخته شد و مساحتي بالغ بر 2600 متر مربع دارد . داراي دو حياط اندروني و بيروني ، پنج بادگير ، 25 اتاق ، 10 سرويس بهداشتي و دو سرسرا مي باشد .
اين مسجد در محله افغان بندرلنگه واقع شده است از بناهاي مرحوم حاج عبدالله افغان ، بازمانده افغاني هاي بستك و بندرلنگه از دوره افشاريه مي باشد . اين مسجد داراي يك شبستان تابستاني و يك شبستان زمستاني مي باشد . ستون اين مسجد با گچ بري هاي زيبا و برجسته تزئين شده است . تاريخ ساخت اين بنا 1270 هجري است .
قلعه حاجي آباد (حاجي آباد)
قدمت اين قلعه را مي توان به قرون ميانه و متاخر اسلامي از ايلخانيان تا صفويان نسبت داد . احتمالا قلعه در زمان صفويان مورد استفاده بوده است ، مي باشد و هر ساله افراد زيادي را براي تماشا به سوي خود مي كشد .
اين بناي دوره صفويه در بخش شرق ميدان آزادي بستك ، واقع در 174 كيلومتري شمال غربي بندرلنگه قرار دارد. اين بنا به صورت دو ايوان با حجره هايي در طرفين و دو اصطبل در ضلع شرقي و غربي ساخته شده است.
اين حمام در شهر بستك واقع شده و از آثار دوره قاجاريه مي باشد.از نكات بارز در اين حمام سيستم مسير آب در جداره ديوارهاي آن است.
اين حمام در ابتداي خيابان سپاه پاسداران بستك قرار دارد و از آثار دوره ي قاجاريه است.
شامل سه بازار است كه قدمت آن به دوره قاجاريه ميرسد . اين بنا در سال 1295 ه . ق به همت استاد عبدالله مينابي معروف به حاجي استاد ساخته شده است . معماري بازار مدني بستك كه درنوع خود بي نظير است به صورت فضاي مربع شكلي است كه فضاي مركزي آن مركب از دو رديف حجره است .
اين مسجد از معماري منحصر به فرد و قابل توجهي برخوردار است . بر سطح داخلي و بيروني ديواره مسجد در قسمت بالايي ديوارها تزييناتي بكار رفته كه اين تزيينات بيشتر طرحهاي هندسي وگل و بوته مي باشد .
اين موزه توسط ميراث فرهنگي بخش جناح راه اندازي گرديده و داراي 6 گالري است . دراين موزه انواع وسايل پخت و پز آب كشي و نگهداري آب ، پوشاك محلي ، صنايع دستي ،نسخ خطي ، سكه هاي قديمي و ... نگهداري مي شود .
جاذبه هاي تاريخي وطبيعي هرمزگان 2
غار خربس (جزييره قشم) قلعه تاريخي (جزيره قشم) قلعه لافت (لافت) چاههاي لافت (لافت) شهر باستاني حريره (جزيره كيش)
در پانزده كيلومتري شهر قشم در سمت راست جاده قشم قرار دارد ، دردل ارتفاعات اين منطقه آثار باشكوهي از معماري صخره اي ديده مي شد كه به عقيده برخي از محققين نيايشگاه پيروان آيين ميترائيسم يا آناهيتا بوده است . قدمت اين اثر به دوره مادها مي رسد .
اين قلعه كه از آثار پرتغاليها در دوره صفويه است ، داراي بارويي محكم از سنگهاي مرجاني ، گچ و ملات ساروج و چهار برج است . درون اين قلعه آثار يك آب انبار بزرگ و اتاقهاي متعدد به چشم مي خورد .
اين قلعه به قلعه نادري است و شامل يك بخش اصلي و دو برج با پلان مربع در فاصله 120 متري از آن و يك برج هشت گوش در حدود 280متري بخش اصلي مي باشد .
چاههاي لافت معروف به طلا در پشت قلعه لافت و در داخل گودال مجاور قلعه به تعداد روزهاي سال كيسه حلقه مي باشد و براي جمع آوري آب باران حفر شده است برخياز محققين قدمت آنها را به دوران هخامنشي مي رسانند .
در شمال جزيره كيش ، آثاري ديده مي شود كه يادگاي از شهر باستاني ، حريره است . زمان رونق يا دوران طلايي شهر حريره كيش از سال 367 تا 912 هجري قمري بوده است . وسعت اين شهر باستاني 120 هكتار است . محوطه باستاني حريره ، براساس نتايج كاوشهاي باستان شناسي انجام شده ، از مجموعه ساحلي و خانه اعياني ، حمام ، مسجد و قنات هاي قديمي تشكيل يافته است و اين محوطه به شماره 1886 به ثبت آثار ملي ايران رسيده است .
قلعه پرتغالي هاي (جزيره هرمز)
اين قلعه با پلان چهار ضلعي نامنظم ، داراي ديوارهاي به قطر حدود 3/5 متر و برجهايي به ارتفاع حدود 12 متر در چهار گوشه قلعه است .
قلعه پرتغاليهاي قشم شامل انبارهاي تسلياتي ، آب انبار بزرگ ، اتاقهاي سرباز خانه ، زندان ، كليسا ، مقر فرماندهي ، تالار و ... است . كليساي اين قلعه ، داراي دو رديف ستونهاي سنگي دايره اي شكل با قوسهاي زيبايي از سنگهاي مرجاني تراش خورده است .
قلعه فين (فين)
قدمت اين قلعه را از روي سفال هاي بدست آمده مي توان به قرون ميانه اسلامي نسبت داد .اين قلعه بر روي تپه اي مرتفع قرار دارد و احتمالا در زمان ساخت جنبه نظامي داشته است .
قلعه هاي تاريخي هرمزگان
برج قلعه پرتغالي ها قلعه مغويه (بندر مغيه) پنج بركه بركه دريا دولت گنبد سرخ (روستاي گنبد سرخ) موزه بزرگ استان قلعه پرتغالي ها (بندركنگ) خانه گلبتان (بندركنگ) كارگاه هاي لنج سازي (بندركنگ) قلعه لشتان (شمال غربي بندركنگ )
اين بنا به همراه آثاري در اطراف آن ، باقيمانده قلعه اي بسيار بزرگ و وسيع مي باشد كه حدود 400 سال پيش توسط پرتغالي ها ساخته شد. ارتفاع اين برج 8 متر است و پايه آن به علت فرسايش باريك شده بود ، مجددا بازسازي شده .
اين بنا در بندر مغيه واقع و متعلق به شيخ سلطان احمد مرزوقي مي باشد . ساختمان قلعه داراي دو حياط اندروني و بيروني بوده كه قدمت حياط اندروني از بيروني بيشتر است . اين بنا در دو طبقه و در قسمت هايي نيز در سه طبقه ساخته شده و داراي تعداد زيادي اتاق به همراه حمام سنتي ، يك برج نگهباني و دو بادگير مي باشد . ساخت اين بنا در سال 1321 ه . ق پايان يافته است .
اين بنا به صورت يك آب انبار مدور مركزي به قطر 14 متر و عمق 6 متر و چهار آب انبار طولي در چهار طرف آن به طول 18 متر مي باشد . مصالح آن سنگ و ساروج است .
اين بنا به صورت يك آب انبار مدور به قطر 28 متر و عمق 14 متر بوده كه فاقد سقف مي باشد . ضخامت ديوار پيراموني آن 1 متر و ارتفاع آن 3 متر است .
اين بنا در 60 كيلومتري شمال شرقي شهرستان بندرعباس در روستايي به نام گنبد سرخ قرار دارد . اين بنا مربوط به سده مياني دوره اسلامي است كه در ميان قبرستان قديمي واقع مي باشد .
اين موزه با مساحت بالغ بر 2000 متر مبع در سه طبقه احداث گرديده و داراي چهار گالري شامل مكتب ، خانه و سكونت ، بازار و كسب ، زراعت و حياط مي باشد .
شهر كنگ در 5 كيلومتري شرق بندرلنگه قرار دارد و داراي بافت شهري تاريخي با ارزش و منحصر به فرد و خانه هاي قديمي و مساجد زيبا است . از آثار تاريخي بجاي مانده در اين شهر ، ستون عظيمي به ارتفاع هشت متر و عمارتي از سنگ و ملات ساروج در درون دريا است . با توجه به آثار بجا مانده به نظر مي رسد اين دو بنا بازمانده يك قلعه قديمي مربوط به دوره هاي پيش ازاسلام باشد كه در دوره صفويه پرتغالي ها به وسعت آن افزوده اند .
اين بنا به شماره 2231 به ثبت آثار ملي ايران رسيده است .
از بناهاي بسيار زيباي قاجاريه در بندر كنگ مي باشد كه داراي تعداد اتاق در پيرامون يك حياط مركزي و چند بادگير است . طاق ها و گچبري هاي زيباي آن نمايانگر هنر استادكاران آن دوره مي باشد .
شهر بندركنگ را مي توان شهر دريانوردان و لنج سازان ناميد . هنوز بسياري از استادكاران لنج ساز در اين منطقه به ساخت و ساز لنج هاي عظيم مشغولند . اين لنج ها به بسياري از كشورهاي حاشيه خليج فارس و كشورهاي آفريقايي رفت و آمد دارند .
اين قلعه در شش كيلومتري مشرق بندرلنگه و شمال غربي بندركنگ بر فراز كوهي به ارتفاع 100 تر قرار گرفته است . پاره اي از مورخان ، آن را متعلق به زمان هخامنشينان مي دانند كه بعد ها به دست پرتغاليها افتاده است . اين قلعه در سال 904 هجري قمري مورد مرمت قرار گرفت .
اين قلعه 30000 متر مربع وسعت دارد كه بدور اين قلعه ده ها راهروي سنگي ، دخمه ، اتاق و آب انبار قرار دارد.