شيخ فضل ا... آل شيخ از برجسته ترين واعظان بجنورد در زمان خود بود وي به نهج البلاغه احاطه كامل داشته و هميشه در اغاز هر وعظ خطبه هايي از آن را قرائت و تفسير ميكرد.او در مجالس وعظي كه در عشق آباد تركمنستان تشكيل ميشد نيز شركت ميكرد . شيخ فضل ا... آل شيخ در مشهد مقدس اقامت داشت و در سال 1340 هجري شمسي در همانجا مرحوم گرديد.

حاج شيخ محمد شريف در كتاب گنجينه دانشمندان مينويسد : از بجنورد دانشمندان بزرگي برخاسته اند كه از انهاست مرحوم آيت ا... حاج شيخ محمد تقي بجنوردي و فرزند مرحومش آيت ا... حاج شيخ مرتضي بجنوردي حاج شيخ مرتضي فرزند محمد تقي بجنوردي از زهاد بود و مقدسين به وي اعتقاد داشتند و با او نماز ميخواندند . شيخ مرتضي در مشهد سكونت داشت و در محرم سال 1350 در همانجا وفات يافت و در كنار پدرش مدفون گشت.

ابوالحسن علي بن مهزيار - ازياران خاص اصحاب ائمه اطهار (عليهم السلام) است . او جزء وكلاي امام جواد (ع) بوده و حضور پر نور امام رضا (ع ) و امام هادي (ع) را دريافته و از اصحاب ايشان محسوب ميشود.علي بن مهزيار چنان بود كه چون از نماز صبح و اوراد آن فارغ ميشد به هنگام طلوع آفتاب سر به سجده مي نهاد و بلند نميشد تا براي هزاران تن از مومنان دعاميكرد و پيشاني او ازكثرت سجود پينه بسته بود .علي بن مهزيار در طول مدت عمرش بيش از 30 كتاب تاليف نموده است.ابن مهزيار در جاجرم به وكالت ائمه اطهار قيام داشته و به اخذ حقوق و ابلاغ تكليف اقدام ميكرده است .تا پيش از علي بن مهزيار وكالت با عبدا... بن جندب بود و پس از در گذشت او پسرش به حكم امام به جاي او نشست. شيخ ابوالعباس نجاشي نام آثار علي بن مهزيار را چنين ثبت كرده است:كتابهاي الوضوءالصلـوة –الزكوة-الصوم -الحج - الحدود - الديات -النذر والايمان و الكفارات-الحروف - القائم و... آرامگاه اين بزرگوار در 2 كيلومتري شرق جاجرم يكي از شهرستانهاي استان خراسان شمالي در ميان گورستان قديمي و نزديك آرامگاه شهيد كمال قرار دارد.

حاج كاظم تبريزي در سال 1300 شمسي در بجنورد ديده به جهان گشود . وي يكي از زاهدان و عارفان نامدار زمان خود به شمار ميآمد و همواره در مجالس و محافل عرفاني حضور مي يافت .حاج كاظم پيشه نانوايي داشت و شبها با لباس مبدل در كوچه ها به مداحي مي پرداخت و اگر پولي به او ميدادند - انها را بين افراد مستحق كه ميشناخت تقسيم ميكرد . حاج كاظم تبريزي يكي از مداحان و شيفتگان ائمه اطهار (ع) بوده وتمايلي به خواندن سرو د هايش نزد ديگران نداشته است.عارف بجنوردي نيز يكي از مريدان حاج كاظم تبريزي است. سرانجام در پانزدهم آبانماه 1364 هجر ي شمسي در سن 64 سالگي چشم از جها ن فرو بست.

سيد رضا فرزند ميرزامحمذ در سال 1280 هجري شمسي در يكي از روستاهاي استان خراسان شمالي واقع در منطقه گرمه وجاجرم ديده به جهان گشود. تا سنين نوجواني در همانجا به سربرد. پس از آن چند سالي را در بجنورد در خدمت دايي خويش ميرزا عبدالحي از علماي خراسان گدراند و مقدمات فقه و اصول و ادبيات را از وي فرا گرفت . پس از آن عازم مشهد مقدس گرديد و در جوار آستان ملكوتي ثامن الائمه (ع) به تكميل مدارج علمي و كسب فيوضات معنوي پرداخت و محضر درس استادان بزرگي همچون آيت ا... حاج حسين قمي ، آقازاده خراساني ، و اديب نيشابوري را درك كرد و درسن 30 سالگي از آيت ا... نائيني اجازه اجتهاد دريافت كرد و در شمار استادان مبرّز حوزه در امد . فضلاي بسياري در مجلس درس وي حضور مي يافتند. اقامت او در مشهد قريب 20 سال طول كشيد تاآنكه در سال 1314 به انگيز ه ديدار اديب بجنوردي به اصفهان مسافرت نمود كه اين سفر يه اقامت نسبتا طولاني وي در آن ديار انجاميد.آشنايي و مصاحبت با آيت ا... رحيم ارباب ، در اقامت وي در اصفهان موثر بود. سيد رضا هاشميان در سال 1336 شمسي به تهران عزيمت كرد و در دانشكده معقول و منقول (الهيات) به تدريس و تحقيق پرداخت و دوره هاي عالي فقه ،اصول،ادبيات ، منطق و فلسفه را مكرر تدريس نمود . استاد هاشميان گدشته از مراتب علمي ، انساني مهربان ، فروتن ، با تقوي و پاكدامن ، شكيبا و مومني حقيقي بود و زندگاني خودرا چون دوران طلبگي به سادگي گدراند و هرگز روح پاك و مصفايش را به هواهاي نفساني آلوده نساخت. پس از مرگ تنها برادرش سيد مرتضي ( عارف بجنوردي) ، به جمع آوري ديوان او همت گماشت و در فاصله يك سال و اندي ، اين مهم را به انجام رسانيد. شب هان روزي كه جمع آوري ديوان عارف خاتمه يافت ، نشانه كسالت در وي پديدار گشت و براثر همان بيماري در 29 بهمن 1354 به ملكوت اعلي پيوست و تن خاكي او بنابر وصيت ، در بهشت زهرا به زير خاك مدفون گشت . با آنكه سيد رضا هاشميان داراي طبع شعر بود چندان رغبتي به سرودن شعر نداشت و جمع سروده هايش به 200 بيت نميرسد.

آلاداغ رشته كوه طويلى است كه طول آن حدود 170 كيلومتر است، و در بين «كورخود» در غرب و بينالود در شرق قرار گرفته است. آلاداغ در شمال، توسط دره اترك محدود مي‏شود و در جنوب، به طرف اسفراين و جاجرم پايين مي ‏آيد. مرتفع‏ترين نقطه آن به ارتفاع 3220 متر در قله شاه جهان قرار گرفته است كه بخش مركزى اين رشته كوه را به وجود مي‏آورد.

رشته كوه كورخود، با جهت شرقى-غربى، در منتهى اليه غربى استان خراسان شمالى قرار دارد. طول اين رشته كوه در حدود 75 كيلومتر و متوسط عرض آن 7 كيلومتر است. بلندترين نقطه رشته كوه كورخود 2819 متر ارتفاع دارد كه در 36 كيلومترى جنوب غربى شهرستان آشخانه واقع شده است.
رودهاى كاستان، شاه آباد،گرگان و كوركلى از اين رشته كوه سرچشمه مي‏گيرد و روستاهاى چمن بيد، زرد، كاستان، قلانو و اسپاخو و... در دامنه‏هاى شرقى اين رشته‏كوه قرار دارند. چشمه‏هاى فراوانى از رشته كوه كورخود به خارج تراوش مي‏كند كه از جمله مهم‏ترين آن‏ها مي‏توان به چشمه‏هاى توگن، حماملو، گكدو، بيگلربيگى و آلمه اشاره كرد.

غار قباد غاري است آهكي، در دو شعبة اصلي، با طول تقريبي 120 متر و با حفره‌هايي جانبي كه بيش‌تر به همان دو شعبة اصلي منتهي مي‌شوند. بنا به گفتة مردم محل، در گذشته، در نزديكي اين غار شهري به نام «قباد» وجود داشته است كه در روزگار نادرشاه به توپ بسته شده و ويران گرديده است.
در پيرامون اين غار، در زمين‌هاي كشاورزي، گلوله‌هايي به وزن پنج كيلوگرم مشاهده شده است كه دو عدد از آن‌ها را كوهنوردان شيرواني در اختيار موزة كوهنوردي قرار داده‌اند.
براي رسيدن به اين غار بايد از قوچان به سوي روستاي «دربادام» رفت و پيش از رسيدن به اين روستا، به سوي روستاي «شيخ كانلو» تغيير مسير داد. اين غار در سال 1369 توسط كوهنوردان شيروان كشف شد.

غار كافر قلعه يك غار مسكوني بوده است كه در زمان‌هاي گذشته به صورت پناهگاه از آن استفاده مي‌شده است. اين غار در ارتفاع 50 متري سطح دره‌اي، در 5 كيلومتري جنوب غربي روستاي «گليان» شهرستان شيروان قرار دارد. اشياء عتيقه و كتاب‌هاي خطي نيز در اين غار به دست آمده است؛ ولي قدمت آن هنوز مشخص نشده است.

اين غار در 50 كيلومتري غرب بجنورد و در نزديكي روستاي «حسن زو» واقع شده است. غار كنه گرم به صورت چاهي در دامنة كوه قرار دارد. اين غار از جمله غارهاي بسيار جالبي است كه استالاگميت، استالاكتيت و حفره‌ها و تنوره‌هايي در خود دارد.
در اطراف غار، چندين دهليز وجود دارد كه هيچ يك از آن‌ها تاكنون به طور كامل شناسايي نشده‌اند. طول اين غار در حدود 250 متر و عمق آن 70 متر است. بازديد از اين غار، مستلزم داشتن وسايل فني و تجربه كافي است.

اين غار در روستاي «جندي» شهرستان بجنورد، و در ارتفاع 1700 متري از سطح دريا قرار دارد. غار، روي يك ديوارة 12 متري واقع شده، كه صعود از آن مشكل است و احتياج به وسايل فني دارد. داخل اين غار داراي سه شعبة كوچك است كه تمام آن‌ها را سنگ‌هاي استالاگميت پوشانده است.

اين غار، يكي از غارهاي معروف منطقة شيروان است كه در فاصله 32 كيلومتري شهر شيروان و 6 كيلومتري شمال شرقي روستاي «لوجعلي»، در دامنة كوه‌هاي «امام حاضر» جاي گرفته است.
وجه تسميه اين غار از روستاي متروكه «پوستين دوز»، در 3 كيلومتري شرق غار، گرفته شده است. اين غار با دهانه‌اي نسبتاً بزرگ و گنبدي شكل، به عرض 4 متر و ارتفاع 3 متر، به دروازه‌اي شبيه است كه به سوي جنوب غربي باز مي‌شود.
محوطة درون غار طوي است كه بايد به صورت سينه‌خيز در آن حركت نمود. پيچ و خم‌هاي درون غار به حدي است كه بدون نخ‌كشي و راهنما، ممكن است غارنورد در داخل آن راه را گم كند. طول مفيد غار 120 متر و بازديد از آن حدود 2 ساعت به طول مي‌انجامد.

غار پيري در جنوب شيركوه (قراول چينگه) در منطقه «اُي سورمه پيري» شهر شيروان، بر فراز تپه‌اي واقع شده است. ورودي اين غار، همانند دهانة چاه است، اما پس از ورود به آن گويي وارد تونلي مي‌شويم كه مي‌توان در آن به حالت خميده حركت كرد.

غار در بالا، در جنوب شرقي روستاي «بهمن» شهرستان شيروان واقع شده است و دهانة آن، همانند حفره‌اي در مسير سيلاب قرار گرفته است. داخل اين غار همچون تالار وسيعي است، كه آبشار بسيار زيبايي با ارتفاع 5 متر، جلوة ويژه‌اي به آن بخشيده است. علاوه بر تالار اصلي يك مسير انحرافي نيز در اين غار ديده مي‌شود.

اين غار داراي دهانه‌اي وسيع و سقفي از سنگ يكپارچه به طول 25 و عرض 6 متر است كه در انتهاي آن، سقف و زمين به هم رسيده‌اند و در جهت شرق آن حفره‌هايي وجود دارد. مسير اصلي غار، پس از طي 50 متر به انتها مي‌رسد. نوع غار، خشك و بدون استالاگميت و استالاكتيت است. اين غار در غرب شيروان، در نزديكي روستاي «قشلاق كاوه» در كمركش كوه پيكان واقع شده است.

اين غار، كه چشمة جوشاني از دهانة آن خارج مي‌شود، در حوالي روستاي تاريخي «اسپاخو» از توابع شهرستان بجنورد واقع شده است و از جمله غارهاي زيباي منطقه محسوب مي‌گردد.

اين غار در 4 كيلومتري جنوب شرقي دهكدة بيدك واقع شده است. غار بيدك با دهانة سنگي، همانند چاهي است كه هيچگونه نشانه‌اي مبني بر وجود غار در آن حوالي به چشم نمي‌خورد. طول اين غار حدود 80 متر است كه 20 متر آن به صورت عمودي به عمق زمين فرو مي‌رود. در اين غار سنگ‌هاي استالاگميت و استالاكتيت زيادي وجود دارد.

اين چشمه در 8 كيلومترى جنوب بجنورد و در شرق جاده بجنورد به اسفراين، در فاصله تقريبى يك كيلومترى جاده واقع شده است. در وجه تسميه آن گفته مي‏شود كه پنج برادر در اين نقطه غيب شده‏اند. آب چشمه بش قارداش در رديف آبهاى بيكربناته كلسيك سولفاته كلروره سرد به همراه سيليس و آهن است. استفاده از اين‏گونه آبها در درمان اختلالات دستگاه گوارش، يارى رساندن به سوخت و ساز بدن و كاهش ورم روده‏ها توصيه شده است.

طي چند دهه اخير در استان خراسان شمالي تعدادي سد احداث گرديده كه درياچه هاي پشت اين سدها از جمله ذخيره گاه ها و منابع آبي به شمار مي روند. اين درياچه ها عبارتند از: ● درياچه سد بارزو، بر رودخانه «قلجق». ● درياچه سد بيدواز – جوين، در اسفراين. ● درياچه سد گردلان، در گردلان. ● درياچه شور، بر رودخانه «شورك»، واقع در 20 كيلومتري شيروان. ● درياچه سد شيرين دره، بر روي رودخانه «شيرين دره»، 65 كيلومتري بجنورد.

اين‌ رود در دره‌ اسفراين جريان‌ دارد و از دامنه‌ جنوبي‌ آلاداغ‌ و كوه‌ شاه‌ جهان‌ در شمال‌سرچشمه‌ مي‌گيرد و پس‌ از مشروب‌ كردن‌ جلگه‌ جاجرم‌ از طرف‌ شمال‌ به‌ جنوب‌ جريان‌ مي‌يابد و به‌ كال‌شوردر جنوب‌ سبزوار مي‌پيوندد و سرانجام‌، در كوير و نمكزار فرو مي‌رود. سرچشمه‌هاي‌ اين‌ رودخانه‌ واجدارزشهاي‌ تفرجگاهي‌ است‌.

اين‌ خانه‌ به‌ سردار مفخم‌ يكي‌ از سرداران‌ اواخر دوره‌ قاجاريه‌ تعلق‌ داشته‌ است‌. آيينه‌كاري‌ و كاشيكاريهاي‌ درون‌ بنا زيبايي‌خاصي‌ دارند . بنايي كه امروزه آيينه خانه مفخم ناميده مي شود , ساختماني است رفيع و با شكوه كه در شمال شهر بجنورد واقع شده است . اين بنا از آثار منحصر به فرد عصر ناصري در شمال خراسان است , كه در گذشته داخل باغ بزرگي قرار داشته و همراه با ابنيه ديگر از جمله عمارت مفخم , دروازه ورودي حوض خانه , باغ فواره و كلاه فرنگي تشكيل دارالحكومه مفخم را مي داده كه عمارت كلاه فرنگي بر اثر زلزله شديدي كه در بجنورد رخ داده تخريب شده و هم اكنون تنها آيينه خانه و عمارت مفخم به جاي مانده .بناي آيينه خانه كه محل كنوني اداره ميراث فرهنگي و موزه مردم شناسي بجنورد مي باشد , در سال 1376 خريداري و پس از مرمت در مهر ماه 1379 بهره برداري و به شماره 31167 در فهرست آثار
ملي به ثبت رسيده است .