شهرستان سروآباد

اين شهرستان در فاصله 92 كيلومتري غرب سنندج و در همسايگي شهرستان مريوان قراردارد سروآباد تا سال 1382 يكي از بخش‌هاي مريوان بوده و در اين سال از شهرستان مريوان مجزا و مستقل شده است.

سروآباد مهمترين منطقه استان از لحاظ اهميت و تعدد جاذبه‌هاي طبيعي است قسمت اعظم منطقه اورامان كه داراي ارزش تاريخي، فرهنگي و طبيعي قابل توجهي است در اين شهرستان واقع شده است. سروآباد از ديرباز مركز تصوف و محل اجتماع دراويش و صوفي‌هاي طريقت‌هاي مختلف بوده و آبادي دورود به عنوان يكي از پايگاه تصوف منطقه در حومه سروآباد واقع گرديده است. كشت توت‌فرهنگي به عنوان ميوة فصل از شهر سروآباد فعلي به ساير قسمتهاي استان منتقل شد بيشترين مردم منطقة اورامان كه در اين شهرستان زندگي مي‌كنند از صنايع دستي قابل توجهي برخوردار هستند به ويژه اينكه صنعت جولايي(نساجي سنتي)، كلاش‌دوزي، صنايع چوبي در اين منطقه رونق بسيار دارد آبشارهاي فصلي ، چشمه‌هاي آب‌معدني مانند چشمة گواز و غارهاي تاريخي و طبيعي بسياري در شهرستان سروآباد وجود دارد كه متأسفانه به علت شرايط كوهستاني و بكر آن مورد استفاده گردشگران واقع نشده است.

مهمترين جاذبه‌هاي گردشگري شهرستان سروآباد:

تفرجگاه ذرلي و دركي :

دزلي و دركي نام دو روستاي سرسبز و زيباي كوهستاني مي‌باشند كه در فاصله 30 و 35 كيلومتري سروآباد قرار گرفته‌اند جاده دسترسي به اين تفرجگاه آسفالت بوده و مسير آن به عنوان ورود به منطقه اصلي اورامان از اهميت خاصي برخوردار است در فصل بهار به علت روحيه شاد مردم منطقه، گروه‌هاي موسيقي و رقص كردي بسياري به صورت خودجوش در اين مكان برنامه اجرا مي‌نمايند كه ديدن آن در كنار مردمي كه در دامن طبيعت زيبا لباس‌هاي محلي زيبا پوشيده‌اند خالي از لطف نيست بازديد از اين منطقه در برنامة تمامي تورهاي استان گنجانده شده است.

2- چشمه آب معدني بل:

در منطقه اورامان در مرز استان كردستان و كرمانشاه و در فاصله بين روستاي ناو از استان كردستان و روستاي هجيج از استان كرمانشاه و در كنار رودخانه خروشان سيروان چشمه يا آبشار معدني بل قرار گرفته است اين چشمه از لحاظ شرب و داشتن املاح معدني بسيار مشهور بوده به طوري كه در كنار آن 2 واحد كارخانه توليد آب معدني احداث شده است چشمه آب معدني بل به علت قرارگيري در مسير جاده اورامان و رودخانه سيروان و هم‌چنين نزديكي به روستاي شگف‌انگيز هجيج از جمله جاذبه‌هاي گردشگري استان است.

3- رودخانه سيروان :

اين رودخانه در جنوب غربي استان جريان دارد كه پس از دريافت آبهاي بخش‌هاي جنوب‌غربي، غرب و مركز استان مانند قشلاق، گاوه‌رود و گردلان به نام سيروان خوانده مي‌شود بخش عمده اين رودخانه در شهرستان سروآباد و منطقه باستاني اورامان جريان دارد و سپس در خاك عراق پس از پيوستن به رودخانه دياله وارد رود بزرگ دجله مي‌گردد و در واقع اين رود طولاني‌ترين رودخانه استان مي‌باشد. حواشي اين رود بسيار زيبا و بستر و كناره‌ها آن زيستگاه انواع پرندگان و ماهيان مي‌باشد كه از لحاظ بهره‌برداري تفريحي و توريستي بسيار مناسب است. بهترين مسير و چشم‌انداز براي ديدن عظمت و زيبائي سيروان فاصله بين روستاهاي اسپريز تا هجيج است كه به علت قرارگيري جاده شني در راستاي رودخانه داراي ايستگاه‌هاي مهم و باارزش بصري فوق‌العاده جهت فراغت، عكاسي و تصوير برداري مي‌باشد. هم‌چنين اين رودخانه به علت خروشان بودن محل تمرين و مسابقات قايقرانان استان و حتي ملي و بين‌المللي است.

4- اورامان (هورامان):

هورامان شامل مناطقي از جنوب غربي استان است كه قسمتي از شهرستانهاي سنندج و كامياران و بخش زيادي از سروآباد را در بر مي‌گيرد. مشخصه اصلي هورامان ساختار طبيعي آن شامل كوه‌هاي سربه فلك كشيده، جنگل و رودخانه است و از لحاظ فرهنگي شامل مناطقي است كه با لهجه كردي هورامي صحبت مي‌كنند طبيعت كوهستاني كه شامل كوه‌هاي رفيع و دره‌هاي عميق است مردمي سخت كوش را برورده نموده كه نمود عيني آن در تمام شئونات زندگي مانند معماري پلكاني، كشاورزي پلكاني، اعتقادات خالص ديني، تعهد به برگزاري رسومات قديمي نمايان شده است.

مهمترين رودخانه استان با نام سيروان در اورامان جاري است و بيشتر قلل مرتفع با ارتفاع بيش از 3000 متر در منطقه اورامان قرار گرفته‌اند كه كوه شاهو با ارتفاع 3390 مهمترين آنها است.

5- روستاي شگفت‌انگيز اورامان تخت:

اين روستا به عنوان مركز اورامان در 65 كيلومتري جنوب‌غربي سروآباد قرار گرفته و مردم اورامان معتقدند كه زماني اين روستا مركز حكومت و پايتخت حكام محلي بوده است لذا كلمة تخت به معني پايتخت مي‌باشد و اين نشان از عظمت اين منطقه درگذشته دارد در حال حاضر اين روستا تبديل به مركز بخش شده است و حدود 540 خانوار در آن سكونت دارند نماي اين روستا نه تنها به خاطر معماري پلكاني خانه‌هاي آن بسيار ديدني است بلكه به خاطر شكل هرم‌گونه روستا است كه قلعه‌اي باستاني در رأس آن قرار دارد ارزش اين روستا از چندين لحاظ مهم است مانند برگزاري مراسم سالانه پيرشاليار در بهار و زمستان ، پوشش گياهي ، لباس كامل كردي، موسيقي عرفاني، روحيه مضاعف مهمان‌نوازي، كوچ ييلاقي به مناطق مرتفع كوهستاني و .. راه دسترسي به اين روستا از طريق سه‌راهي موسوم به « بيه‌كره» و سپس روستاهاي دزلي و دركي بوده كه مجموعاً بيش از 60 كيلومتر راه آسفالت و حدود 2 كيلومتر آن شني است.

6- مراسم سالانه عروسي پيرشاليار:

مراسم جشن عروسي پيرشاليار يكي از جشن‌هاي رايج است كه هرساله 45 روز بعد از شروع فصل زمستان و هم زمان با جشن سده به مدت 2 هفته در روستاي اورامان تخت برگزار مي‌گردد. اين مراسم ، سالگرد ازدواج پيري افسانه‌اي به نام شاليار است كه ريشه در اسطوره‌ها و اعتقادات و آيين‌هاي قديم مردم اين سرزمين دارد اين مراسم طي مراحل مختلف مانند قرباني كردن گاو و گوسفند، دف‌نوازي و رقص عرفاني و پخش نذورات، مراسم تبرك تسبيح و كفش پير و پخت نوعي نان و در نهايت با رفتن به زيارت مزار پير به پايان مي‌رسد.

ديدن اين مراسم همراه با مراسم ذكر و سماع و ذبح حيوانات در فضاي كوهستاني و بافت پلكاني خانه‌ها در ميانة زمستان با وجود جمعيت بسيار روستائيان اورامي كه همگي لباس محلي بر تن دارند بسيار باارزش و ديدني است و از لحاظ فرهنگي و مذهبي بسيار با اهميت مي‌باشد هرساله تعداد بسيار زيادي گردشگري و هم‌چنين عكاس، فيلمبردار، محقق و تعدادي خارجي از اين مراسم بازديد مي‌نمايند قابل ذكر است در چهل و پنجمين روز بهار كه مصادف با 15 ارديبهشت است مراسمي تحت عنوان كومساي در مزار پير شاليار برگزار مي‌گردد كه به علت سرسبزي و هواي مناسب اورامان تورهاي گردشگري بسياري را به منطقه جذب مي‌نمايد