در قسمت قبل پل ها و سدهاي معروف استان قم معرفي مي شدند . اينك در ادامه مي خوانيم ...
قلعه سام آباد
اين قلعه در جنوب شرقي قمرود در فاصله چهار تا پنج كيلومتري روستاي قمرود قرار دارد. طول و عرض قلعه 76 متر است و چهاربرج در چهار گوشه آن وجود دارد . قلعه داراي يك حياط مركزي و از نوع بناهاي چهار ايواني است كه ايوان هاي شرقي وغربي آن به صورت دروازه است. در كنار دروازه غربي ، حمامي هنوز پا برجاست .
قلعه قرمز
در شمال كاروانسراي حوض سلطان ، بنايي به نام قلعه قرمز با كاربري نظامي ساخته شده است . اين بنا 112 متر عرض و 115 متر طول دارد و كاملاً مشخص است كه با شتاب ساخته شده و ناتمام مانده است . تمام بنا جز سر در ورودي آن از خشت و گل ساخته شده و دورادور آن اتاق هاي متعدد وجود داشت.
حياط كوچكي در سمت شمال ، بنا شده و در برابر سر در اصلي ، يك باغ كوچك به كاشتن سبزيجات اختصاص داده شده است. به اين ترتيب در زمان آبادي اين راه ، قلعه قرمز ، محل مسكوني كشاورزان بود. در جلوي قلعه ، آب انبار بزرگي وجود دارد كه از آب باران پر مي شد .
قلعه قمرود
قمرود داراي دو قلعه كهن و جديد بود كه امروزه فقط بخش هايي از آنها برجاي مانده است . يكي از اين قلعه ها احتمالاً مربوط به دوره صفويه يا پيش از آن است و اكنون به صورت باربند يا آغل گوسفند از آن استفاده مي شود. قلعه ي ديگر توسط مهندس الممالك براي اسكان خود ، اطرافيان و خدمه اش در جوار شرقي قلعه كهن بر پا شده بود. قلعه داراي بازارچه اي مهم بود و حوضخانه و بارگير داشت.
قلعه گلي
بعد از آبادي " محمد آباد كاج " در پاي اولين تپه هاي آهكي به طرف شمال شرقي ، آثار اين قلعه قديمي مخروبه مشاهده مي شود . اين قلعه كه در كنار قلعه سنگي محمد آباد قرار دارد ، مربوط به دوره اشكاني است و خرابه هاي آن شامل يك ديوار بلند از خشت هاي ضخيم است. براي ساخت اين قلعه محوطه اي را محدود نموده و در وسط آن خرابه هاي خشتي و گلي ، بناهايي چند طبقه ساخته بودند . در برج ها و پي هاي سنگي ، ورقه هاي آهكي برا ي استحكام به كار رفته است . از آنجا كه ساختمان به كلي فرو ريخته قبل از كاوش دقيق نمي توان نقشه اصلي آن را روشن نمود. به هر حال خشت هاي قطور و بزرگ بدنه و پايه ، از تعلق ساختمان به دوران پيش از اسلام حكايت مي كند . در اطراف قلعه گلي بقاياي ظروف شكسته و كاشيهاي لعاب دار فراوان ديده مي شود.
قلعه مظفرآباد
قلعه مظفر آباد كه حدود 5 كيلومتري شرق روستاي قمرود واقع شده ، از آثار مهندس الممالك و به نام يكي از پسران اوست . قلعه داراي پنج برج است كه چهار برج در چهار گوشه ي آن و برج پنجم در ميانه ضلع شرقي قرار دارد. كنار در ورودي نيز حمامي ساخته بودند.
ديگر قلاع بازمانده استان قم
قلعه زا ر بلاغ ؛ از دوره ماد در جاده قديم قم – تهران بعدازگردنه علي آباد واقع شده است .
قلعه تپه طغرود ؛ ا زدوره ايلخاني در كنار روستاي طغرود قرار دارد.
قلعه چك ؛اين قلعه متعلق به دوران اسلامي ، در بخش خلجستان بعد از روستاي نويس ، روبه روي ارتفاعات روستا قرار دارد.
قلعه جمكران ( قلعه گبري ) ؛ در روستاي جمكران و از بناهاي پيش از اسلام است ومصالح به كار رفته در آن شامل خشت و گل است .
قيزقلعه سي جمكران ؛به دوره پيش از اسلام واسلامي تعلق دارد و در جنوب غربي مسجد جمكران در مقابل كوه دو برادران واقع است .
قلعه سيرو ؛اين قلعه از دوره ساساني باقي مانده و در بخش كهك در صخره اي مشرف بر روستاي سيرو قرار دارد.
قلعه قنبرعلي؛درشرق روستا ي قمرود قرار دارد و داراي حياط مركزي و چهار برج در چهارگوشه است . قلعه احتمالا ً صفوي است .
قلعه ملك آباد؛ را مهندس الممالك برا ي دختر ش و به نام او برپا داشت. در كنار اين قلعه آسياب آبي احداث شده بود.
قلعه وتوس ( توس) كهندان ؛ به دوره اسلامي تعلق دارد و در بخش خلجستان بعد از روستاي ونان ، در ارتفاعات كوه توس واقع است .
شيرين قلعه ( منصور آباد) ؛ در جنوب شرقي قمرود آثار كمي از آن باقي است