آب گرم لاريجان
به علت شرايط خاص از لحاظ زمينشناسي در دامنههاي البرز به ويژه اطراف قله دماوند، آبهاي معدني با خواص مختلف درماني وجود دارد كه مهمترين آنها در روستاي آبگرم مجموعهاي جذاب را پديد آورده است. روستاي ييلاق و خوش آبوهواي آبگرم در دامنه قله دماوند قرار دارد. جاده دسترسي به آن پس از طي 70 كيلومتر در مسير توريستي هراز كه شهر آمل را به تهران متصل ميكند در محل گزنك توريستي هراز كه شهر آمل را به تهارن متصل ميكند در محل گزنك بخش لاريجان از راه اصلي جدا شده و به سمت غرب در مسير كوهستاني و آسفالته ادامه يافته و پس از عبور از روستاي ييلاقي گزانه به آبگرم ميرسد. آبهاي گرم معدني اين روستا با حرارتي در حدود 62 درجه سرشار از مواد گوگردي بوده و به همين دليل براي درمان انواع بيماريهاي پوستي، دردهاي استخوان، مفاصل و روماتيسم مفيد ميباشد.
خواص درماني آبگرمها:
شناخت خواص درماني آبهاي گرم و معدني و بهرهگيري از آنها پيشينهاي بسيار كهن دارد، به طوري كه زمان آغاز اين امر به درستي روشن نيست. چنين مينمايد كه ساكنان مناطق پيرامون چشمههاي آبگرم در نتيجة آزمونهاي مكرر به خواص اين آبها پي بردهاند، اما ظاهراً نخستين پزشكي كه دربارة فوايد و خواص برخي آبهاي معدني رساله نوشته و استفاده از آنها را براي درمان بيماريها تجويز كرده، انتيلوس طبيب يوناني سده 2 م بوده است.
در نوشتههاي جغرافيايي و تاريخي قديم به برخي چشمههاي مشهور آبگرم در سرزمينهاي اسلامي و خواص درماني آنها اشاره شده است. ابن فقيه از برخي آبگرمهاي همدان مانند اروند،، لوندان، دارفين، دارنبهان، آبآست، عبدالله آباد، آب بزين و آب سامير نام ميبرد و از اثر درماني آنها بر روي نقرس و بادهاي مزمن سخن ميگويد . ابودلف (سدة 4ق/10م) از چشمة آب گرم زراوند نام برده و آن را التيام بخش دملها و زخمهاي بدن و شكستگي استخوان خوانده است. از اين آبگرم شورهاي به دست ميآمده كه نوعي تَنكار طبيعي بوده و در ذوب و پيوند طلا و نقره و مس و برنج به كار ميآمده است . زكرياي قزويني (آثار البلاد، 391) آب اين چشمه را درمانبخش جذام و حمدالله مستوفي آن را التيامبخش دمل و قرحه خوانده است. در تاريخ قم از يك چشمة آبگرم كهن در جايگاهي به نام سَلموَر در روستاي خورهاباد فراهان سخن رفته كه آب آن برطرف كننده برخي بيماريهاي پوستي بوده است.
مقدسي از دو چشمه آبگرم مشهور، يكي به نام «حَمّه»براي درمان بيماريهاي جرب، دمل و برخي دردها، و آب چشمه يونس براي درمان پيسي سودمند شمرده ميشده است . طوسي در عجائب المخلوقات از چند چشمة آبگرم به نامهاي «عين المقدسه» در اسكندريه، «عين المَرضي» در جنوب غزنين و «عين الحمّه» بين خرقان و قزوين و اثر آنها در درمان پيسي و جذام و اورام سخن ميگويد . همچنين در 3 فرسنگي جنوب شرقي دامغان چشمههايي به نام گرماب وجود داشته و درمانبخش جرب و قولنج شمرده ميشده است همين منبع از چشمة آبگرمي در فراوز ( ظاهراً فراوه، از آباديهاي خراسان قديم) خبر ميدهد كه شست و شو در آن، تبنو را درمان ميكرده است