به وبلاگ ايران نگين درخشان كشورهاي قاره آسيا خوش آمديد

سيزده به در

جشن سيزده فروردين ماه روز بسيار مبارك و فرخنده است. ايرانيان چون در مورد اين روز آگاهي كمتري دارند آن روز را نحس مي دانند و براي بيرون كردن نحسي از خانه و كاشانهً خود كنار جويبارها و سبزه ها مي روند و به شادي مي پردازند. تا كنون هيچ دانشمندي ذكر نكرده كه سيزده نوروز نحس است. بلكه قريب به اتفاق روز سيزده نوروز را بسيار مسعود و فرخنده دانسته اند. مثلا در صفحهً 266 آثار الباقيه جدولي براي سعد و نحس آورده شده كه در آن سيزده نوروز كه تير روز نام دارد كلمهً ( سعد ) به معني فرخنده آمده و به هيچ وجه نحوست و كراهت ندارد.  بعد از اسلام چون سيزدهً تمام ماه ها را نحس مي دانند به اشتباه سيزده عيد نوروز را نيز نحس شمرده اند. وقتي دربارهً نيكويي و فرخنده بودن روز سيزدهم نوروز بيشتر دقت و بررسي كنيم مشاهده  مي شود موضوع بسيار معقول و مستند به سوابق تاريخي است. سيزدهم هر ماه شمسي كه تير روز ناميده مي شود مربوط به فرشتهً بزرگ و ارجمندي است كه " تير " نام دارد و در پهلوي آن را تيشتر مي گويند. فرشتهً مقدس تير در كيش مزديستي مقام بلند و داستان شيريني دارد. ايرانيان قديم پس از دوازده روز جشن گرفتن و شادي كردن كه به ياد دوازده ماه سال است، روز سيزدهم نوروز را كه روز فرخنده ايست به باغ و صحرا مي رفتند و شادي مي كردند و در حقيقت با اين ترتيب رسمي بودن دورهً نوروز را به پايان ميرسانيدند.

 

سبزه گره زدن

افسانهً آفرينش در ايران باستان و مسئلهً نخستين بشر و نخستين شاه و دانستن رواياتي دربارهً كيومرث حائز اهميت زيادي است. در اوستا چندين بار از كيومرث سخن به ميان آمده و او را اولين پادشاه و نيز نخستين بشر ناميده است. گفته هاي حمزه اصفهاني در كتاب سني ملوك الارض و انبياء و گفته هاي مسعودي در كتاب مروج الذهب جلد دوم و بيروني در كتاب آثار الباقيه بر پايهً همان آگاهي است كه در منابع پهلوي وجود دارد. مشيه و مشيانه كه پسر و دختر دوقلوي كيومرث بودند روز سيزده فروردين براي اولين بار در جهان با هم ازدواج نمودند. در آن زمان چون عقد و نكاحي شناخته شده نبود آن دو به وسيله گره زدن دو شاخه پايهً ازدواج خود را بنا نهادند. اين مراسم را بويژه دختران و پسران دم بخت انجام ميدادند و امروز هم دختران و پسران براي بستن پيمان زناشويي نيت مي كنند و علف گره مي زنند. اين رسم از زمان كيانيان تقريباً متروك شد ولي در زمان هخامنشيان دوباره شروع شده و تا امروز باقي مانده است. در كتاب مجمل التواريخ چنين آمده " اول مردي كه به زمين ظاهر شد پارسيان او را كل شاه گويند. پسر و دختري از او ماند كه مشيه و مشيانه نام گرفتند و روز سيزدهً نوروز با هم ازدواج كردند و در مدت پنجاه سال هيجده فرزند بوجود آوردند و چون مردند جهان نود و چهار سال بي پادشاه بماند " . چنانكه در بحث جشن نوروز اشاره شد كردهاي ايران و عراق كه زرتشت را از خود مي دانند روز سيزدهم فروردين را جزو جشن نوروز به حساب مي آورند.

 


1
X