روستاي دشت (خراسان شمالي )

موقعيت و تاريخچه
روستاي دشت از توابع بخش مركزي شهرستان جاجرم، با مختصات جغرافيايي 56 درجه و 1 دقيقه طول شرقي و 37 درجه و 18 دقيقه عرض شمالي، در 85 كيلومتري شمال غربي شهر جاجرم و 110 كيلومتري بجنورد قرار دارد.
اين روستاي كوهستاني، در دشت استقرار يافته و اطراف آن را كوه‏هاي بلند فرا گرفته‏اند. ارتفاع روستا از سطح دريا 1000 متر است.
كوه‏هاي خواجه نارنج در شمال غرب، تكال در جنوب شرق و قزقلعه در جنوب غرب روستا واقع شده‏اند. رودخانه دايمي ارغته، در شمال شرقي آبادي جريان دارد
روستاي دشت، آب و هواي معتدل كوهستاني دارد و بيشترين بارندگي آن در فصول پاييز و زمستان با ميانگين سالانه 179 ميلي‏متر روي مي‏دهد.
تپه‏هاي باستاني قم تپه، تپه دوشكلي، تپه كلاته حسن، از دوره‏هاي پيش از ميلاد به جا مانده است و از نشانه‏هاي قدمت استقرار انساني در اين ناحيه مي‏باشد
مردم روستاي دشت به زبان‏هاي تركي، كردي و فارسي سخن مي‏گويند. مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
الگوي معيشت و سكونت
براساس نتايج سرشماري سال 1375، روستاي دشت 1231 نفر جمعيت داشته است كه در سال 1385 به 1510 نفر افزايش يافته است.
درآمد اكثر مردم روستاي دشت از فعاليت‏هاي زراعي، باغداري و دامداري تأمين مي‏شود. گروهي از مردم در بخش خدمات و صنايع دستي اشتغال دارند.
كشت آبي و ديم در روستا رواج دارد و محصولات عمده زراعي آن شامل گندم، جو، آفتابگردان، نخود و عدس است. گيلاس، انگور، گردو، بادام و آلبالو از محصولات سردرختي روستاست. وجود مراتع غني موجوبات رونق دامداري در روستا را فراهم كرده است و پرورش گاو و گوسفند در روستا رواج دارد. انواع فرآورده‏هاي لبني مانند شير، ماست، كره، پنير و گوشت قرمز از محصولات دامي روستاست.
مردم روستاي دشت، به ويژه زنان، در كنار فعاليت‏هاي زراعي با توليد محصولاتي از قبيل شال و قالي در تأمين هزينه‏هاي خانوار مشاركت مي‏كنند.
بافت مسكوني روستاي دشت، متراكم و فشرده است. كوچه‏ها و معابر روستا پيچ در پيچ و باريك‏اند؛ معماري سنتي روستا تناسب جالبي با محيط طبيعي پيرامون خود دارد. خانه‏هاي روستاييان از نوع فعاليت و معيشت آنان تأثير پذيرفته است.
سقف خانه‏ها عموماً شيرواني با ديوارهاي گل اندود است. در ساخت بناهاي قديمي غالباً از مصالح بومي گل، سنگ، خشت، آجر و چوب استفاده شده است. ولي در ساخت خانه‏هاي جديد، از مصالح سيمان، آجر، گچ و تيرآهن استفاده مي‏شود.
جاذبه‏هاي گردشگري
كرانه‏هاي رودخانه دائمي ارغنه كه از ارتفاعات اطراف سرچشمه مي‏گيرد، در فصول بهار و تابستان، پذيراي طبيعت گردان و گردشگران است. ارتفاعات پيرامون روستا با پوشش نيمه جنگلي و مرتعي و نيز سنگلاخي از ديگر جاذبه‏هاي طبيعي است كه چشم‏اندازهاي آن‏ها در فصول مختلف سال، همراه با تنوع رنگ‏ها جلوه‏هاي جالب توجهي دارند.
قم تپه، تپه دو شكلي و تپه كلاته حسن از آثار پيش از ميلاد مسيح است.
سردابه‏هاي دشت قزلر قلعه، قزتپه، تپه‏هاي جنب باغ رضوان و گورستان باغ رضوان از ديگر آثار تاريخي اين روستاست.
مردم روستاي دشت، در اعياد قربان، فطر، غدير به جشن و نيايش و در ايام وفات و شهادت ائمه، به سوگواري مي‏پردازند. برگزاري مراسم پيشواز عيد نوروز و جشن‏هاي سيزده بدر و جشن برداشت گندم در فصل تابستان در روستا رواج دارد و بسيار جالب توجه است.
استفاده از انواع آوازها و آهنگ‏هاي محلي به زبان اقوام ساكن روستا، در مراسم عروسي و جشن‏هاي عمومي، با همراهي انواع سازها به ويژه ساز بومي دايره، رونق خاصي به مراسم روستا مي‏بخشد.
كشتي با چوخه، ورزش بومي و محلي روستاست.
پوشاك غالب مردم روستاي دشت، از لباس‏هاي معمولي است. مردم روستا در برخي مراسم و جشن‏هاي خاص، از لباس محلي استفاده مي‏كنند. اين لباس‏ها با پارچه‏هاي رنگي شاد تهيه مي‏شوند و به وسيله زيورآلات و پولك‏هاي رنگي تزيين مي‏شوند.
غذاهاي محلي متنوعي از قبيل انواع كباب‏ها، خورشت‏ها و آش‏ها به همراه نان محلي در اين روستا تهيه و مصرف مي‏شود.
دسترسي: اين روستا از طريق شهر جاجرم با جاده‏اي مناسب و آسفالت قابل دسترسي است.