دركش

موقعيت و تاريخچه
روستاي دركش از توابع بخش مركزي شهرستان مانه و سملقان، با مختصات جغرافيايي 56 درجه و 45 دقيقه طول شرقي و 37 درجه و 26 دقيقه عرض شمالي، در 30 كيلومتري جنوب غربي شهر آشخانه و 70 كيلومتري شهر بجنورد قرار دارد.
روستاي دركش در يك منطقة كوهستاني و در درون دره استقرار يافته است و از سطح دريا 1040 متر ارتفاع دارد.
اطراف آن را كوه‏هاي بلند فرا گرفته‏اند. از جنوب به دره كنداب و كوه‏هاي آلاداغ، محدود مي‏شود. روستاي دركش تحت تأثير اقليم كوهستاني، زمستان‏هاي سرد و تابستان‏هاي معتدل دارد. ميانگين بارندگي سالانه آن حدود 265 ميلي‏متر گزارش شده است. رودخانه دركش (زوماور) در ميان روستا جريان دارد.
تپه‏هاي متعدد باستاني اطراف روستا و برج تاريخي سبزعلي خان قرا چورلو، از سابقه كهن تاريخي روستاي دركش حكايت دارد؛ قدمت كنوني روستاي دركش به بيش از دو قرن مي‏رسد.
مردم روستاي دركش به زبان كردي كرمانجي سخن مي‏گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
الگوي معيشت و سكونت
براساس سرشماري سال 1375، روستاي دركش 764 نفر جمعيت داشته است كه در سال 1385 به 2000 نفر افزايش يافته است.
درآمد اكثر مردم روستاي دركش از فعاليت‏هاي زراعي، دامداري، باغداري، امور خدماتي و توليد قالي تأمين مي‏شود. محصولات عمده زراعي آن گندم، جو، ذرت، چغندر قند و يونجه مي‏باشد. گردو، گيلاس، هلو و بادام در باغات روستا به عمل مي‏آيد.
پرورش گاو، گوسفند، زنبور عسل، در روستا رواج دارد و انواع فرآورده‏هاي دامي و عسل در آن توليد مي‏شود.
روستاي پايكوهي دركش بافت مسكوني متمركزي دارد. خانه‏هاي روستاييان غالباً در يك طبقه با سقف مسطح، ديوارهاي گلي و مصالح بومي مانند چوب، گل و خشت ساخته شده‏اند. در ساخت و سازهاي جديد از مصالح تيرآهن و سيمان نيز استفاده مي‏شود.
جاذبه‏هاي گردشگري
چشم‏انداز كوه‏هاي زيباي آلاداغ، حواشي رودخانه دركش (زومارو)، باغ‏هاي سرسبز ميوه، چشمه‏سارهاي جوشان دره، جنگل‏هاي بلوط، پوشش مرتعي و حيات جانوري از جمله جاذبه‏هاي طبيعي روستاي دركش است كه ديدار آن‏ها، تجربه‏اي فراموش نشدني است.
رشته كوه‏هاي آلاداغ در جنوب شهرستان بجنورد واقع شده‏اند و يكي از قله‏هاي مرتفع آن به ارتفاع 2455 متر در جنوب روستاي دركش واقع شده است. اين قله مورد استقبال كوهنوردان و طبيعت دوستان است.
رودخانه دركش كه از ميان روستا مي‏گذرد همراه با سواحل و باغ‏هاي حواشي، طراوت و زيبايي ويژه‏اي به روستا بخشيده است. حواشي اين رودخانه به خصوص در فصل تابستان، محل مناسبي جهت گذران اوقات فراغت مردم و گردشگران است.
پوشش‏هاي مرتعي پيرامون روستا با انواع گياهان دارويي و خوراكي مانند كاسني، كاكوتي، زيره و گون علاوه بر ايجاد شغل و درآمد براي روستاييان از جاذبه‏هاي طبيعي آن به شمار مي‏رود.
چشمه‏سارهاي متعدد اطراف روستا، از ديگر جاذبه‏هاي منحصر به فرد روستاي دركش است.
دره كنداب در جنوب آبادي و تنها جنگل بلوط شرق در نزديكي آن اهميت اكوتوريستي روستا را دوچندان كرده است.
برج تاريخي سبزعلي خان قراچورلو و تپه‏هاي باستاني متعدد اطراف روستا از جمله آثار تاريخي روستاي دركش است.
مردم روستاي دركش، در اعياد مذهبي قربان، فطر و غدير به جشن و سرور و در ايام شهادت و وفات ائمه به سوگواري مي‏پردازند. برگزاري مراسم ملي عيد نوروز، سيزده بدر، شب يلدا و چهارشنبه سوري از سنت‏هاي مردم روستاست.
كشتي با چوخه از ورزش‏هاي محلي اين روستا است. انواع آوازها و آهنگ‏هاي محلي در مراسم عروسي و جشن‏هاي مردم رايج است. اين آوازها به زبان كردي و همراه با اشعار كرمانجي و دوتار و قشمه خوانده مي‏شود.
پوشاك غالب مردم روستاي دركش از لباس‏هاي معمولي است. اما مردم روستا، به ويژه زنان ميانسال در برخي مراسم محلي مانند عروسي‏ها از لباس‏هاي محلي استفاده مي‏كنند.
طبخ انواع غذاهاي گوشتي و گياهي مانند انواع كباب‏ها و آش‏ها در روستا رواج دارد. اشكنه، نان فطير و مسكه از غذاهاي معروف محلي است. فرآورده‏هاي لبني و دامي مانند شير، پنير، كره، ماست و عسل، به وفور يافت مي‏شود.
دسترسي: اين روستا از طريق شهر آش‏خانه با جاده‏اي مناسب قابل دسترسي است.

موقعيت و تاريخچه
روستاي استاد از توابع بخش مركزي شهرستان فاروج، با مختصات جغرافيايي 58 درجه طول شرقي و 37 درجه و 10 دقيقه عرض شمالي، در 30 كيلومتري جنوب غربي شهر فاروج و 95 كيلومتري جنوب شرقي شهر بجنورد قرار دارد.
اين روستا از شرق به كوه برج خان، از جنوب شرقي به كوه پيش كمر محدود مي‏شود و 1450 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. آب و هواي آن معتدل كوهستاني است. ميانگين بارندگي سالانه آن 265 ميلي‏متر گزارش شده است. رودخانه خسرويه مايوان در شرق روستا جريان دارد.
روستاي استاد نزديك به 5 قرن قدمت دارد. بناهاي تاريخي قلعه كهنه، حمام قديمي و مسجد جامع روستا از آثار تاريخي روستاست.
مردم روستاي استاد به زبان فارسي سخن مي‏گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
الگوي معيشت و سكونت
براساس نتايج سرشماري سال 1375، روستاي استاد 633 نفر جمعيت داشته است كه در سال 1385 به 450 نفر كاهش يافته است.
درآمد مردم روستاي استاد از فعايت‏هاي زراعي، باغداري، دامداري و صنايع دستي تأمين مي‏شود. محصولات زراعي عمده روستا شامل گندم، جو، نخود و عدس است. گردو، انگور، سيب، گلابي و گيلاس از محصولات سردرختي آن است. پرورش گاو و گوسفند موجبات توليد انواع محصولات دامي از قبيل شير، ماست، پنير، كشك و گوشت را در اين روستا فراهم نموده است.
روستاي كوهپايه‏اي استاد، بافت مسكوني متمركي دارد و در شيب ملايمي به شكل پلكاني استقرار يافته است. روستا شامل كوچه‏هاي پيچ در پيچ و خانه‏هايي با سقف مسطح و ديوارهاي گل اندود است. اكثر خانه‏ها به سبك قديم و با مصالح بومي گل، خشت و چوب ساخته شده‏ان. در ساخت بعضي از خانه‏هاي جديد از سيمان، آجر و تيرآهن استفاده شده است.
جاذبه‏هاي گردشگري
پيرامون روستاي استاد را كوه‏هاي بلندي در بر گرفته‏اند كه همه ساله علاقمندان بسياري را به سوي خود جلب مي‏كنند. ارتفاعات مزبور از نوع صخره‏اي و تقريباً فاقد پوشش گياهي است. اما در برخي از قسمت‏هاي آن مراتع، دره‏ها و جنگل‏هاي تنكي وجود دارد.
سواحل رودخانه خسرويه مايوان و باغات پيرامون آن فضاي مناسبي براي اتراق و گذران اوقات فراغت در فصول بهار و تابستان است.
غار حفره‏اي استاد با طولي در حدود صد و ده متر در ابتداي يكي از دره‏هاي منتهي به روستا، واقع شده و آب چشمه‏اي جوشان از درون آن جريان مي‏يابد.
مسجد جامع روستا، حمام قديمي، قلعه كهنه و تخت حصار از جاذبه‏هاي تاريخي روستا به شمار مي‏روند؛ بناي امامزاده اوليا نيز، مكان مذهبي و تاريخي روستاست كه مراسم ديني و سوگواري‏هاي مذهبي در آن انجام مي‏گيرد.
مردم روستاي استاد در اعياد مذهبي غدير، قربان و فطر به جشن و شكرگزاري و در ايام وفات ائمه، به سوگواري و تعزيه‏خواني مي‏پردازند. مراسم تعزيه‏خواني ايام محرم با آيين‏هاي ويژه و تشريفات كامل برگزار مي‏شود.
برگزاري مراسم ويژه تحويل سال نو و پيشواز عيد نوروز، انجام مراسم چهارشنبه سوري، سيزده بدر و شب يلدا ما بين مردم روستا رواج دارد و با آيين‏هاي خاصي همراه است.
زنان روستاي استاد در بعضي از مراسم و جشن‏ها، از لباس‏هاي محلي و معمول منطقه، استفاده مي‏كنند.
قالي‏بافي صنايع دستي عمده اين روستا است.
غذاهاي محلي روستاي استاد شامل هليم، نان محلي و انواع كشك است. انواع كباب، خورشت‏ها و آش‏ها در روستا طبخ مي‏شود. مواد لبني از قبيل شير، پنير، ماست، كره و مخصوصاً كشك وفو در روستا يافت مي‏شود.
دسترسي: اين روستا ز طريق شهرهاي فاروج و شيروان، با جاده‏اي آسفالت و مناسب قابل دسترسي است.