استان قم وموقعيت جغرافيايي وتقسيمات سياسي استان

استان قم

موقعيت جغرافيايي و تقسيمات سياسي استان

استان قم با وسعتي معادل 14631 كيلومتر مربع در مركز كشور واقع شده و مركز آن شهر قم است. اين استان بين 51 و 30 تا 50 و 30 درجه طول شرقي نسبت به نصف النهار گرينويچ و 15 و 35 تا 24 و 15 درجه عرض شمالي نسبت به خط استوار قرار گرفته است. استان قم از شمال به جلگة ورامين و شهر ري از استان تهران و ساوه از استان مركزي؛ از جنوب به شهرستان هاي محلات و دليجان از استان مركزي و كاشان از استان اصفهان و كوير نمك و از غرب به شهرستا ن هاي آشتيان وتفرش از استان مركزي محدود است.

جغرافياي طبيعي
جدول آب و هوايي
نام مركز استان قم
ارتفاع از سطح دريا ( متر) 4/877
ميانگين هواي ماه تير 2/33
ميانگين هواي بهمن ماه 5
ميزان بارش ساليانه (ميلي متر) 4/146

جغرافياي اقتصادي
عمده ترين مسأله تأثيرگذار در وضع اقتصادي قم ، صنعت گردشگري و به طور اخص توريسم مذهبي است و علت آن وجود بارگاه ملكوتي حضرت معصومه (ع) و مسجد مقدس صاحب الزمان (جمكران) است كه در تمام فصل هاي سال ، زائران بسياري را از نقاط مختلف كشور و ساير كشورها به قم مي كشاند . اين امر موجب رونق بازار كار و خدمات در اين شهر شده و در امر اشتغال نقش بسزايي دارد . پس از صنعت گردشگري ، صنايع و معادن ، كشاورزي ، صنايع دستي و سوغات از منابع مهم اقتصادي استان محسوب مي شوند كه البته دو مورد اخير نيز از بركات توسعه صنعت گردشگري قلمداد مي شوند . منطقه ويژه اقتصادي سلفچگان نيز بارقه اي از اميد در توسعه اقتصادي استان محسوب مي شود . وجود سه شكارگاه در نقاط مختلف استان قم و حيوانات متنوع آنها ، به عنوان امكان بالقوه اي براي گسترش صنعت گردشگري و جذب درآمدهاي اقتصادي براي مردم استان تلقي مي شود .

جغرافياي انساني
براساس انتشارات مركز ايران جمعيت استان قم در ميانه سال 1378 معادل 913309 نفر برآورد گرديده است كه از اين تعداد 6/92 درصد در مناطق شهري و 4/7 درصد در مناطق روستايي ساكن بوده‎اند بوده‎اند . در ميانه سال 1379 جمعيت استان معادل 940151 نفر برآورد گرديده است كه از اين تعداد 8/92درصد در مناطق شهري و مابقي در نقاط روستايي ساكن بوده‎اند . بدين ترتيب نرخ رشد جمعيت استان در فاصله اين سال 9/2 درصد محاسبه مي‎شود . بررسي ساختار تركيبي جمعيت استان در ميانه سال 1379 نشان مي دهد كه 21/51 درصد جمعيت را مردان و 79/48 درصد را زنان تشكيل داده‎اند . در يك بررسي ديگر، جمعيت استان 5/1 درصد جمعيت كل كشور را تشكيل مي‎دهد كه در رتبه 21 كشور قرار گرفته است . در مجموعه استان هاي كشور ، قم به عنوان يك استان مهاجرپذير مطرح مي‎باشد و از اين نظر با خالص مهاجرت 66831 نفر در سال 1379 چهارمين استان كشور محسوب مي‎گردد . در استان قم تعداد جمعيت شاغلين 10 ساله و بيشتر معادل 194759 نفر بوده كه 24/1 درصد كل شاغلين كشور را تشكيل مي‎دهند .

جغرافياي سياسي
اين استان بر اساس آخرين تقسيمات كشوري داراي يك شهرستان "قم" ، پنج بخش "مركزي ، كهك (نوفل لوشاتو) ، خلجستان ، سلفچگان و جعفرآباد" و پنج شهر "قم ، قنوات ، كهك ، دستجرد و جعفريه" و نه دهستان و 356 آبادي است . استان قم به جهت موقعيت خاص جغرافيايي و قرار گرفتن در طول خطوط ارتباطي، اهميت ويژه اي دارد . به گونه اي كه در دوران اوليه تمدن بشري ، جزو مهمترين قرارگاه هاي انساني به شمار مي آمده است .