| تونل‌هاي روستاي قاهان |
|
روستاي قاهان از توابع بخش خلجستان شهرستان قم است و در فاصلة 80 كيلومتري شمال غربي شهر قم واقع شده است. در اين روستا تونل‌ها و مخفي‌گاهي‌هايي وجود دارد كه بسيار قديمي هستند و به دست انسان حفر شده‌اند. |
383
| درياچه حوض سلطان |
|
اين درياچه كه به درياچه ساوه، قم و درياچه شاهي هم معروف است به مساحت تقريبي 2400 كيلومتر مربع در شمال شرق شهرستان قم واقع شده است و رشته كوه هاي البرز در شمال آن قرار دارد. وسعت و شكل درياچه متناسب با ورود آب و ميزان بارندگي آن در فصول مختلف سال متفاوت است. در مواقع بارندگي و ذوب برف هاي ارتفاعات اطراف، چون بر ميزان آب ورودي افزوده مي شود، وسعت آن زياد ودر غير از اين ايام وسعت آن كاهش مي يابد. بدين ترتيب سطح آن درياچه پيوسته در نوسان است. در موقع پرآبي سطح درياچه گسترش مي يابد و آب آن اراضي پست و شورزار و باتلاقي پيرامون را مي پوشاند و درياچه بزرگي به طول 80 و عرض 60 كيلومتر تشكيل مي دهد كه به نام درياچه حوض سلطان يا كوير نمك مشهور است. رودهاي متعددي به اين درياچه وارد مي شوند كه عموما از اراضي شوره زار و نمكي اطراف عبور مي كنند. |
| درياچه هاي سدها |
|
درياچه سدهاي استان عبارتند از: ● درياچه بند كبار، بر روي رودخان «كبار» در حوالي قم. ● درياچه سد سنجگان، بر روي رودخانه «سلمان»، واقع در 60 كيلومتري قم. |
| قم رود |
|
اين رودخانه كه به نام هاي گل افشان؛ اناربار؛ لعل رود و لعل بار نيز معروف است؛ از زردكوه بختياري سرچشمه مي گيرد و پس از طي 288 كيلومتر به درياچه نمك مي ريزد. وسعت حوضه آبريز آن 10230 كيلومتر مربع و دبي آب آن 5/8 در ثانيه است. اين رودخانه در ابتدا به نام دربند معروف بود و در محل اخته خون در جنوب غربي گلپايگان سدي بر روي آن احداث شده است. قم رود در محدوده شهرستان هاي گلپايگان خمين؛ محلات؛ دليجان و قم جاري است و اراضي اين نواحي را آبياري مي كند. |
| قره چاي |
|
اين رودخانه كه از سراب هاي هفت عمارت؛ بلاغ جك؛ عباس آباد و پنجه علي در منطقة سربند اراك سرچشمه مي گيرد؛ بعد از مشروب كردن دهستان شراء از استان همدان؛ وارد شهرستان اراك مي شود. قره چاي پس از آبياري نمودن اراضي كشاورزي شهرستان اراك؛ در مسير شرقي – غربي وارد شهرستان تفرش مي شود و پس از دريافت آب رودخانه هاي گدار و هزلفان و با عبور از جنوب ساوه؛ در ناحيه اي به نام پل دلاك به قم رود پيوسته و به درياچة قم مي ريزد. |
| درياچه نمك |
|
اين درياچه كه در واقع بخشي از كوير نمك ايران است در شرق قم واقع شده و بقاياي درياچة خشك شدة قديمي است كه با تبخير تدريجي آب؛ املاح فراواني در داخل آن رسوب نموده است. دربعضي نقاط كوير نمك رشته هاي منفردي از كوه هاي اطراف پيش آمده و نواحي كوهستاني خيلي خشك تشكيل داده است. در درياچه نمك فقط در فصل زمستان آب يافت مي شود و در فصل تابستان به جاي آب ورقه هاي نمك جلب نظر مي كند. هوا در اين ناحين خيلي خشك است و اختلاف درجه حرارت شب و روز آن به 70 درجه سانتي گراد مي رسد. |