چشمه سارها وآبشارها ي ايلام

چشمه‌سارهاي ايلام

چشمه‌سارها از منابع آب‌هاي سطحي استان ايلام هستند كه در دامنه ارتفاعات جريان دارند. براساس نتايج آمارگيري جهاد سازندگي، تعدادي از آبادي‌ها از چشمه‌هاي دائمي و تعداد ديگري از آبادي‌ها از چشمه‌هاي فصلي استفاده مي‌كنند. تعداد چشمه‌ها در مناطق كوهستاني زيادتر و در نواحي جلگه‌اي كمتر است. در اغلب موارد ديده شده است كه از آب چشمه به عنوان آب زراعي استفاده مي‌شود و چنانچه آب چشمه زياد باشد، چشمه به طور مستقيم به باغ‌ها، كرت‌ها و مزارع كوچك صيفي‌كاري هدايت مي‌شود. چشمه‌هاي دور از آبادي‌ها معمولاً به وسيلة آبراهه‌هايي كه در مجموع رودهاي كوچي را تشكيل مي‌دهند و در اصطلاح محلي به آن‌ها «گلال» گفته مي‌شود، به منظور آبياري گشتزارها به سوي روستاها هدايت مي‌شوند.

آبشار چم آو

در فاصله 18 كيلومتري مسير ايلام به صالح آباد و در حد فاصل روستاي «چم آو» و منطقه عمومي «ماربره»، آبشار بلند و پرآبي از ميان تخته سنگ ها سرازير مي شود. آب اين آبشار از كوه هاي ايلام سرچشمه مي گيرد، و پس از طي مسافتي كوتاه به رودخانه «گدارخوش» مي ريزد.

آبشار آبتاف

آبشار آبتاف در مسير «ميمه» به «پهله زرين آباد» شهرستان دهلران واقع شده است. آبشار آبتاف در زمره آبشارهاي زيباي استان ايلام است كه از پيرامون آن به عنوان تفرجگاه استفاده مي شود.

آبشار سرتاف

آبشار سرتاف يكي از تفرجگاه هاي عمومي مردم ايلام به شمار مي آيد.

آبشار آبتاف

آبشار آبتاف در مسير ميمه به پهلة زرين آباد شهرستان دهلران واقع شده است. آبشار آبتاف در زمرة آبشارهاي زيباي استان ايلام است كه از پيرامون آن به عنوان تفرجگاه استفاده مي‌شود.

آبشار سرطاف

آبشار سرطاف در شهرستان ايلام واقع شده است و يكي از تفرجگاه‌هاي عمومي مردم ايلام مي‌باشد.

غار اوله‌تاو

اين غار، در 55 كيلومتري جنوب ايلام و در ارتفاعات «سيوان» واقع شده است. دهانة اين غار ناپيداست و در ميان يك ديوارة 30 متري قرار دارد، به همين خاطر براي دست‌يابي به آن، بايد با استفاده از وسايل فني سنگ‌نوردي تا ارتفاع 45 متري صعود كرد.

غار انفجاري ايوان

اين غار در بالا دست روستاي «كله‌جو» شهرستان ايوان، در ميان صخره‌هاي سخت ديواره غربي كوهستان «بانكول» قرار دارد. ورودي غار تا عمق 5/1 متري، دالاني قوسي شكل و صعب‌العبور است و گذر از آن بطور سينه‌خيز امكان‌پذير است.
پس از عبور از اين مسير و ورود به تالاري بزرگ، غار به دو شاخه تقسيم مي‌شود. يكي از تالارها مانند دالاني است كه 5 متر ارتفاع و 10 متر عرض دارد و عمق آن تا حدود 40 متر از صخره‌هاي سنگي آهكي با استالاكتيت يا چكنده‌هاي مخروطي پوشيده شده است.
پس از آن يك سراشيبي عميق و تند از شاخة غربي شروع مي‌شود كه عمق آن هنوز شناسايي نشده است. لايه‌هاي سنگي آهكي سقف غار كه به علت رطوبت و دماي داخل غار بر سنگ‌ها تأثير مي‌گذارد، باعث جدا شدن و سقوط آن‌ها از سقف مي‌گردد. به همين دليل نيز نام غار به انفجاري معروف شده است. احتمال مي‌رود در عمق زيرين اين غار منابع غني آب به صورت حوضچه‌ها و انبارهاي بزرگ ذخيره شده باشد.

غار تايَه‌گَه

اين غار در 2 كيلومتري جنوب غربي روستاي «وري» در ميان دره‌اي كه منتهي به رودخانة جنوب روستا مي‌شودف قرار گرفته و تا مركز بخش ملكشاهي 15 كيلومتر فاصله دارد.
عرض دهانة غار 25 متر، طول تالار ورودي (اصلي) آن 120 متر و بلندي سقف تا كف غار 33 متر است. كف غار از شن و سنگ پوشيده است، استالاكتيت (چكنده) و استالاگميت (چكيده) كه از رخسارهاي برجسته غارهاي آهكي‌اند، در كف و سقف آن مشاهده مي‌شود. در فاصلة 10 متري ورودي غار استخر آبي قرار دارد كه محل جمع شدن سيلاب‌هاي زمستاني است كه معمولاً به داخل غار سرازير مي‌شود. خفاش‌هاي زيادي نيز در اين غار زندگي مي‌كنند. اين غار به دوران دوم زمين‌شناسي مربوط است.
ورودي اين غار از تالاري بزرگ شروع مي‌شود و انتهاي آن كم‌كم باريك شده و به قسمت‌هاي نامعلومي كه هنوز شناسايي نشده‌اند، ختم مي‌شود.

غار چهلستون

اين غار زيبا، در 30 كيلومتري شمال شرقي ايلام واقع شده است و يكي از ديدني‌ترين غارهاي طبيعي منطقه است. مساحت غار چهلستون 144 مترمربع و ارتفاعش 9 متر است. در داخل اين غار زيبا يك حوضچة آب شيرين وجود دارد كه عمق آن 3 تا 5 متر است. قنديل‌هاي سنگي زيبا و نقش‌هاي طبيعي درون غار، از جذابيت خاصي برخوردارند و شكوهي افسانه‌اي به آن بخشيده‌اند. ديدار از اين غار زيبا، مي‌تواند براي هر بيننده‌اي دلپذير و خاطره‌انگيز باشد.

غار خفاش

اين غار در 3 كيلومتري شمال شرقي شهر دهلران در دامنة كوه مشرف به دره و چشمه‌هاي آب گرم دهلران واقع شده است. اين غار به علت زندگي ميليون‌ها خفاش در داخل آن، به غار خفاش معروف شده است. خفاش‌هاي آن از نوع دم‌دار و بزرگ هستند. اين غار دهليزهاي وسيعي دارد كه عمق بعضي از قسمت‌هاي آن به 400 متر مي‌رسد.
غار خفاش دهلران يكي از غارهاي تاريخي عصر غارنشيني است كه بعدها به زيستگاه خفاش‌ها تبديل شده است.
موضوع مورد توجه در اين غار وجود تودة عظيم و ضخيم فضلة خفاش در كف غار است كه طي هزاران سال پديد آمده است و كشاورزان از آن براي تقويت زمين‌هاي زراعي استفاده مي‌كنند. غار خفاش در فهرست آثار ملي ثبت شده و مورد حفاظت مي‌باشد.

غار زينه‌گان

غار شگفت‌انگيز زينه‌گان در 5 كيلومتري جنوب شرقي شهر صالح آباد و در فاصلة 52 كيلومتري جنوب شهر ايلام قرار دارد. اين غار با بيش از يك كيلومتر طول داراي آب فراوان، دهليزهاي آبگير، قنديل‌هاي متعدد و آبچك‌هاي طبيعي بسيار جالبي مي‌باشد و هواي داخل آن به ويژه در تابستان خنك و مطبوع است.
در حالي كه منطقة صالح آباد در تابستان بيش از 40 درجه گرما دارد، اختلاف هواي بيرون غار با درون آن بسيار زياد است و به همين دليل آن را غار بهشت نيز مي‌نامند. سرخس‌ها، جلبك‌ها، گل‌ها و گياهان خودروي داخل غار، رنگ سنگ‌ها، پيچ و خم داخل غار، لب‌هاي به هم دوختة قسمت‌هايي از سقف غار همه و همه حكايت از شگفتي‌هاي طبيعت دارد. اين غار يكي از جاذبه‌هاي مهم توريستي استان ايلام است.

غار قلاپيكه (قلعه پوكه)

اين غار در نزديكي مسير اصلي جادة مهران - دهلران در ارتفاعات «انار» دهلران واقع شده است. دهانة غار بسيار تنگ است و دو دهليز دارد، كه طول دهليز اول بين 40-50 متر و طول دهليز دوم پس از طي 190 متر به بن‌بست مي‌رسد.
ارتفاع غار حدود 16 متر و مساحت آن با توجه به تالارهاي عظيم موجود، حدود 2000 متر مربع است. در درون غار قلاپيكه چاه‌هاي عميقي وجود دارد كه احتمال سقوط به درون آن‌ها زياد است، لذا جهت دسترسي به درون اين غار بايد از وسايل ايمني و طناب استفاده كرد.
طولاني‌ترين قسمت غار حدود 300 متر است و وارد شدن به درون آن براي افراد مبتلا به بيماري‌هاي قلبي خطرناك است.

غارهاي ملك و كبوترلان

اين غارها در ارتفاعات كبير كوه، با فاصلة 4 كيلومتر از همديگر، در مجاورت روستاي «آكره بيد زرين آباد» قرار دارند. طول غار ملك 300 متر و طول غار كبوترلان حدود 400 متر است. ارتفاع غارها بين 5 تا 30 متر و دهانة آن‌ها چاه مانند است.
در نتيجة حفاري‌هاي غيرمجاز از غار ملك استخوان‌هاي انسان و كوزه‌هاي سفالي پيدا شده است. هر دو غار داراي ستون‌هاي استالاكتيت و استالاگميت زيبايي هستند.
ساير غارهاي استان ايلام عبارتند از: غار پلنگ، غار تيره زرد و غار گُل‌گُل ملكشاهي.