منارة مسجد جامع شهر خاش |
به استناد كتيبة آجري، اين مناره در سال 1318 شمسي ساخته شده و متصل به مسجد جامع اهل تشيع است. اين مناره از نوع استوانهاي مارپيچ و بهصورت منفرد است. مصالح بهكار رفته در آن، آجر با ملات ماسه و آهك و گچ است. منارة مسجد جامع داراي پايهاي كوتاه و مدور است كه با آجرچيني به اشكال مختلف، طرحهاي هندسي زيبايي را خلق كرده است. |
ميل قاسمآباد |
اين مناره را از آن جهت «ميل قاسم آباد» نام نهادهاند كه روستاي قاسم آباد نزديكترين مكان به اين يادگار تاريخي است. اين مناره در مكران قاسم آباد زابل واقع شده است. قسمت فوقاني مناره شكسته و ريخته است. به همين دليل تعيين ارتفاع آن ممكن نيست. شكستگيها و تخريبهاي فراواني در قسمتهاي مختلف بدنة مناره مشهود است و در ورودي آن بر اثر تخريب و فرسايش به شكل گودالي در آمده است. بناي مناره بر روي يك صخرة پست استوار و مشرف بر زاهدان قديم است و در شمال غرب اين شهر ويرانه قرار دارد. تمام ساختمانهاي پاي مناره از خشت خام و كاهگل ساخته شده بود و آجرهاي پخته را صرفاً در كارهاي تزئيني و حاشيههاي آرايشي و ديگر جزئيات معماري استفاده ميكردهاند. حتي طاق درهايي را كه در حد فاصل بين اتاقها تعبيه شده از خشت خام ميساختهاند. تنها در پاي ديوارها آجر پخته به كار رفته است. |
منار سكوت (دخمههاي زرتشتي) |
آثار دخمهها يا منار سكوت در نقاط مختلف استان به تعداد زيادي مشهود است. در زمان پس از فتوحات اعراب و اشاعه عقايد اسلامي، تا قرنها مذهب زرتشت در سيستان رواج داشت. تقريباً اوضاع در تمام قسمتهاي ايران كه از سيستان فاصله زيادي نداشت اين چنين بود. آثار كنوني منارهاي سكوت و آتشكدههاي موجود در سطح استان، يادمانهاي مخروبهاي از همين دوران ميباشد. |
برج لار |
اين برج در شرق تپههاي چيو، بر روي يك سطح مرتفع قرار گرفته و شبيه يك مناره است كه آن را «برج لار» نيز ميگويند. از فراز اين برج جلگههاي خاشرود و حدود دورتر آن در معرض ديد نگهبانان و بينندگان قرار ميگيرد. در گذشتههاي دور چنان كه جنگي روي ميداد و يا خطري احتمالي بروز ميكرد، نگهبانان و بينندگان قرار ميگيرد. در گذشتههاي دور چنان كه جنگي روي ميداد و يا خطري احتمالي بروز ميكرد، نگهبانان بر روي اين برج آتش ميافروختند. گفته ميشود مهاجمان به اين سرزمين از جمله مغولان و ديگران از اين راه وارد سيستان ميشدند. |
كاروانسراي رباط شورگز |
در جاده زاهدان به نصرت آباد واقع شده است و قدمت آن به دوره سلجوقي و صفوي ميرسد. |