سنگ نگاره هاي تاريخي كوه مهرگان

سنگ نگاره هاي كوه مهرگان

نقوش كوه مهرگان عموماً بر روي سطوح صاف سنگهاي باقيمانده در مرتفع ترين قسمت كوه و خصوصاً جبهه شمالي آن ديده مي شود . در طرح شماره 1 ، نقش انساني را سوار بر اسب در حال تاخت ( نقش دو خطي اسب ) و نقش وسط حيواني چهار پاي جهازدار با بدني كشيده و گوشها و دمي بلند (احتمالاً الاغ ) و نقش حيوان سوم كه در پائين قرار گرفته نقش حيوان با بدن كشيده و شاخ هاي نسبتاً بلند ودم كوتاه ( احتمالا بز ) ودر حاشيه وسط ، سمت راست نيز نقش بز ديگري ديده مي شود كه اين نقوش از تكنيك رسم نسبتا پائيني برخوردارند . در طرح شماره 2 نيز نقش دو بز كه در دو زمان متفاوت توسط دو نفر با دو سبك متفاوت نقش شده اند . اين دو بز در حالتي كه پشت به هم كرده اند ، ديده مي شوند و ايجاد يك شكاف در سنگ آنها را به دو نقش مجزا تقسيم كرده است كه بز سمت راست تجريدي يا استليزه تر ( خلاصه شده ) و بز سمت چپ با شاخهايي همانند جبير يا غزال بصورت واقع گرايانه تري نقش شده است . نقش بز سمت راست دقيقاً با نقش دو بز مربوط به نقوش دره نگاران شباهت دارد . نقش سمت چپ كه به زيبايي ايجاد شده در واقع بخاطر شاخهاي كوتاه و انحنا دار كه دقيقاً به طرف بالاست و دم كوتاه بالا آمده آن نشان دهنده يك جبير ( نوعي غزال دشت با شاخهاي كوتاه ) مي باشد كه مدتي است نسل آن در منطقه از بين رفته است . از جمله مهمترين نقوش كوه مهرگان كه متأسفانه قسمت اعظم آن در اثر عوامل جوي فرسايش يافته و از جداره اصلي جدا شده و از بين رفته طرح شماره3 مي باشد . در اين تصوير صحنه اي از يك شكار دسته جمعي عده اي سواركار سوار بر اسب در حال تاخت و شكار حيواناتي همچون بزهاي كوهي مي باشند كه نقوش اسب و بزهاي اين صحنه نيز به سبك نقوش دو خطي ( موازي )نقش شده اند كه اين سبك ترسيم حيوانات را در مناطقي كه داراي سنگ نگاره هاي پيش از تاريخ مي باشد مي توان به عنوان يك شيوه وسبك خاص ترسيم نقوش قلمداد نمود . كشيدگي بدن بزهاي اينگونه شيوه ترسيم شباهت زيادي به يك نمونه رايج از بزهاي نقش شده بر روي ليوانهاي شهر سوخته سيستان دارد كه معمولاً در حيوانات ترسيم شده است . به وسيله اين شيوه مي توان يك نوع صلابت و استواري و كشيدگي را در اندام و بدن آنها مشاهده نمود . در طرح شماره 4 نيز نقش تجريدي دو انسان كه به شيوه وارد آوردن ضربات چكشي سنگ بر روي صخره ايجاد شده ، ديده مي شوند . نفر راست از روبرو و سر و گردن نفر سمت چپ را بگونه اي كشيده و متمايل به سمت چپ نشان داده اند كه به نظر مي رسد در حال گفتگو با نفر ديگر مي باشد . در اين نقوش بازوهاي آنان در امتداد و موازي با خط افق و دستها از آرنج تا مچ عمود بر زمين نقش شده اند . مشابه اينگونه ترسيم نقوش انساني در نقاط مختلف ايران ديده مي شود . طرح شماره 5 نقش نمادين و سمبليكي است كه در آن يك مربع كه داخل آن به چهار قسمت مجزا تقسيم شده است ديده مي شود . يكي ديگر از نقوش رايجي كه معمولاً در ميان سنگ نگاره ها مشاهده مي شود و از اهميت فراواني برخوردار است ، نقوش دستها يا پاها و يا رد و اثر آنها چه مربوط به انسان و چه حيوان مي باشد . نقوش دست خصوصاً دست با پنجه هاي باز ونقش پاي برهنه معمولاً در كنار اينگونه نقوش اثر پا با كفش يا پاپوش ديده مي شود . نقوش و علائمي همچون نقش يا اثر ( رد) دستها و پاها به منزله حضور انسان در آن قلمرو مي باشد . اينگونه نقوش كه به منزله امضاي انسان در طبيعت در اكثر نقاط كشور و جهان حتي بلوچستان ديده شده است . به عنوان مثال در محل هايي همچون دار ساوات و يا قبر زنگي در كوه تونان سيب و سوران و دره نگاران در شهرستان سراوان و همچنين در سنگ نگاره هاي قصر قند و شمال نيكشهر ديده شده است .