درياچه ها ورودهاي طبيعي زهدان (سيستان وبلوچستان )

درياچه هامون

اين درياچه با مساحت 458 هزار هكتار و عمق متوسط 5 متر (در فصول پرآبي) در شمال و شمال غربي دشت سيستان قرار گرفته و به سه قسمت پوزك، صابوري و هيرمند تقسيم شده است. اين درياچه توسط رودخانه سيستان، رودخانه پريان مرزي، فرارود، چخان رود، خاش‌رود، و همچنين در افغانستان توسط بندان، شورو و چند رودخانه كوچك ديگر تغذيه مي‌شود. اهميت اين درياچه به دليل آب شيرين و امكان پرورش و صيد ماهي در سال‌هاي پر آبي و تأمين علوفه دام‌ها از طريق مراتع حاشيه و نيزارهاي آن است. همچنين جنوب غربي درياچه به طرف مرز افغانستان برمي‌گردد و در محلي به نام گود زرد در شنزارها فرو مي‌رود.

بلوچستان

وجود درياي عمان بزرگ‌ترين منبع آبي كشور، در جنوب بلوچستان، علاوه بر رونق اقتصادي منطقه، داراي جاذبه‌هاي طبيعي بسيار فراوان است. سواحل ماسه‌اي، صخره‌اي، طلوع و غروب دل‌انگيز آفتاب، پرندگان دريايي و ورزش‌هاي آبي و … اين منطقه را داراي شرايط خاص گردشگري نموده‌ است.
رودخانه‌هاي مهم: رابچ (فنوج)، بمپور، كارواندر، هليل‌رود (به درياچه فصلي آب شيرين هامون جازموريان در غرب بلوچستان كه گاهي به شكل باتلاق و مرداب در مي‌آيد) مي‌ريزد. ديگر منابع آب هامون “ماشكل” در نزديكي مرز ايران و پاكستان، هامون، چاه غيبي در جنوب غربي خاش، درياچه زيباي سَرْ دريا در ارتفاعات كوه تفتان و رودخانه‌هاي ماشكل، و سيانجان است.

هامون ماشكل

اين درياچه در نزديكي مرز ايران و پاكستان واقع شده است. رودهايي كه به آن وارد مي شوند عبارتند از: «ماشكل» يا «ماشكيد» و شاخه هاي «سيميش» و «رختك» كه از دامنه هاي شرقي كوه هاي مرزي جاري مي شود. اين درياچه واجد ارزش هاي زيست محيطي است.

هامون چاه غيبي (گابي)

اين هامون در جنوب غربي خاش واقع شده و مركز تجمع سيلاب هاي فصلي است. مانند ساير هامون ها در بهار داراي آب و در ساير فصول به شكل مرداب در مي آيد.

درياچه سه دريا

اين درياچه از سه درياچه كوچك در قلل كوه «تفتان» تشكيل شده است كه عمق دو درياچه قسمت شمالي كم و اغلب داراي آب گوارا است و درياچه ديگري كه نسبتا بزرگ تر است، آب دايمي و شور دارد. اين پديده از جاذبه هاي طبيعي ويژه ناحيه بلوچستان است.

رودخانه هيرمند و چاه نيمه

اين رودخانه، تنها شريان حياتي سيستان است كه از طرف كوه‌هاي بابا در افغانستان سرچشمه مي‌گيرد و پس از طي مسافتي در حدود 1050 كيلومتر وارد درياچه هامون مي‌شود. تمام آب مصرفي دشت سيستان از طريق اين رود تأمين مي‌شود. در ضمن، دوام رودخانه‌هاي منشعب از آن و درياچه و مخازن چاه نيمه، همه بستگي به جريان آب هيرمند دارد.
هيرمند (جريكه يا جاريكه) در مرز ايران و افغانستان، به دو شعبه تقسيم مي‌شود. شعبة اصلي به نام رود مشترك يايريان (كه ياريان مشترك هم ناميده مي‌شود) قسمتي از مرز مشترك دو كشور را تشكيل مي‌دهد، سپس وارد افغانستان مي‌شود. شعبة ديگر، در خاك ايران است كه خود به دو شاخه تقسيم مي‌شود. يكي به طرف چاه نيمه و ديگري به طرف مناطق كوهك و زهك مي‌رود كه دو سد انحرافي در اين دو منطقه بر روي آن احداث شده است. سد سيستان نيز بر روي شاخه‌اي كه از طريق چاه نيمه تأمين مي‌شود، احداث شده است.
در قسمت جنوب دشت سيستان و در حوالي مصب هيرمند، گودال‌هاي طبيعي بزرگي وجود دارد كه در حال حاضر از آن‌ها بهره‌برداري مي‌شود. اين گودال‌ها ضمن ذخيرة آب براي آبياري مناطق بيشتري از سيستان، از زيان‌هاي وارده در مواقع سيلابي شدن رودخانه هيرمند جلوگيري مي‌كند. مساحت اين مخازن كه به صورت درياچة كوچكي درآمده، در حدود 4700 هكتار است. از اين مخازن علاوه بر آبياري، مي‌توان براي پرورش ماهي نيز استفاده كرد. حداكثر گنجايش اين مخازن 660 ميليون متر مكعب است و ظرفيت قابل بهره‌برداري سالانة آن تا 340 ميليون متر مكعب نيز مي‌رسد.