چشمه هاي طبيعي اراك

موته

اين منطقه در جنوب شرقي استان اصفهان و مركزي واقع شده است. به نحوي كه يك سوم اين منطقه جزو استان مركزي محسوب مي‌شود. مديريت و حفاظت منطقه به عهده اداره كل حفاظت محيط زيست استان اصفهان است. اين منطقه نيز مانند هفتاد قله از نظر گونه‌هاي مختلف وحوش و گياهان داراي ارزش هاي تفرجگاهي حائز اهميت است.

يخچال نراق

يخچالي در قسمت بالاي نراق قرار دادر كه قدمت آن را حدود 200 سال دانسته اند و در گذشته از آن براي ذخيره آب استفاده مي شده است .

چشمه چپقلي

اين چشمه در دامنه شمالي(( باغ برآفتاب)) در جنوب سه راهي اراك - ملاير – شازند قرار گرفته است.اين چشمه در بالاي دره اي بسيار زيبا واقع شده است كه پس از رسيدن به بالاي دره ودر كنار چشمه به هر تازه از راه رسيدهاي جاني تازه مي بخشد.آب وهواي پاك ولطيف وچشمه جوشان با آب بسيار خنك وگوارايش خاصيت درماني و تقديس آن (به گفته اهالي و مراجعه كنندگان)باعث جذب عدهاي از علاقمند به طبيعت شده كه اكثراً پس از استفاده ازآب چشمه مقداري از آن را با خود مي برند.
در پائين دست چشمه ،محوطهاي وجود دارد كه تقسيم بندي شده و در آن درختاني ملاحظه مي گردد.
-امكانات وتاسيسات:كه تاسيسات اين منطقه شامل استخري در ابعاد 4*30 و ارتفاع 2 متر است كه آب چشمه به درون آ“ هدايت مي شود .ساختماني به ابعاد 9*8 متر نيز با سقف شيرواني به عنوان استراحتگاه و نماز خانه در اين محوطه ديده مي شود.همچنين آلاچيق ها وصندلي هايي جهت استراحت در نظر گرفته شده است.

چشمه آبگرم محلات

در فاصله 15 كيلومتري شمال شرق محلات در ارتفاعات بلند منطقه ، چشمه آبگرم محلات جوشان است كه از معروفيت خاصي برخوردار مي باشد .
بطور كلي چشمه هاي آبگرم به دو نوع تقسيم مي شوند : نوع اول چشمه هايي هستند كه آب آنها روي زمين سرچشمه گرفته و در ابتدا داراي حوادث طبيعي اما پس از فرو رفتن در زمين و گذشتن از لايه هاي گوناگون گرماي آنها گرفته شده و برخي از مواد كاني را در خود حل مي نمايند و از راهها و منافذ ديگري در سطح زمين متجلي مي گردند . نوع دوم آبگرم هايي هستند كه بيشتر از بخار خميره سنگهاي سوزان درون پوسته زمين به وجود آمده و به سطح زمين مي رسند . تحقيقات به عمل آمده مشخص مي سازند كه آبگرم محلات از نوع دوم مي باشد دسترسي به اين چشمه به دو طريق ممكن است .
1-از طريق جاده دليجان – محلات
2-جاده اصلي قم – اصفهان ( از طريق جاده دو دهك – خورهه )
-خواص درماني آبگرم محلات :
رنگ مايل به قرمز و مزه آب چشمه هاي آبگرم محلات نشان مي دهد كه اين آب داراي تركيبات آهن و احتمالاً گوگرد مي باشد . به همين جهت داراي خاصيت درماني است . در كتاب « تاريخ و جغرافياي قم » آمده است : « هر كس را كه بيماري و علتي سرد باشد يا بادي در اعضاي او باشد چون خود را بدين آب شويد به قدرت خداي عز و جل شفا يابد . » در جاي ديگر آمده است : « آب اين چشمه از تركيبات آبهاي سولفاته كلسيك و از دسته آبهاي هيپرترمال يا باقيمانده خشك زياد مي باشد كه مدر بوده و در درمان بيماري هاي نقرس و همچنين بيماري كبدي ، صفراوي – كليوي و دستگاه گوارش مصرف دارد . »
-امكانات و تسهيلات :
بنا به خاصيت آب درماني چشمه در سال 1350 تأسيساتي بر فراز كوه و در محل مظهر چشمه ساخته شده است . اين مجتمع داراي دو مجموعه مردانه وزنانه هست كه هر يك داراي استخر شنا ، وان و دوش هاي انفرادي مي باشد . مجتمع آبگرم محلات داراي يك هتل سه طبقه به مساحت 3000 متر با 36 اتاق به صورت سوئيت هاي يك ، دو و سه خوابه مورد بهره برداري قرار مي گيرد . علاوه بر اين 27 ويلا در دست ساخت است كه ظرفيت پذيرش را در آينده بيشتر خواهد كرد .
فعاليت در اين مجتمع بيشتر در فصول گرم سال ( بهار و تابستان ) ملاحظه مي گردد .اين مجتمع در حال حاضر پذيراي تورهاي و گردشگران داخلي و توريست هاي خارجي ( كشورهاي عربي جنوب خليج فارس ) است .
طرح هاي در دست تهيه مجتمع آبگرم محلات :
1-احداث راهرو : از آنجا كه به علت برودن هوا در فصل سرد سال امكان فعاليت سالانه وجود ندارد ، بين هتل مجتمع و استخرهاي مورد استفاده يك راهرو به منظور حفاظت از برودت هوا احداث گرديده است .
2-احداث تله كابين : چضم اندازهاي طبيعي زيبا به همراه آب و هواي معتدل و خنك منطقه ، ظرفيت بالقوه مناسبي جهت جذب توريست محسوب مي گردد . به همين لحاظ از جمله برنامه هاي مورد توجه ، احداث تله كابين بين مجتمع آبگرم و سد پانزده خرداد است كه اين اقدام باعث رونق هر چه بيشتر مجتمع و سد خواهد بود .

چشمه و پارك سرچشمه

چشمه اي واقع در شمال شهر محلات و در دامنه ارتفاعات قرار گرفته كه يكي از چشمه هاي پر آب استان است به طوري كه آب آن در اكثر خيابان هاي شهر جريان داشته و چشم انداز خاصي را به شهر داده است . همچنين وجود پارك زيبا با درختان چنار سر به فلك كشيده و گل كاري هاي داخل پارك ، منطقه تفريحي بسيار زيبايي را به وجود آورده اند . به طوريكه فصل تابستان و خصوصاً ايام تعطيل اين پارك با وسعت تقريباً كم خود پذيراي عده زيادي از مسافرين شهرهاي دور و نزديك است .

چشمه عمارت

در 26 كيلومتري جنوب شازند در مسير محور شازند – خمين در روستاي عمارت ، چشمه هايي وجود دارد كه مجموعه آنها چشمه يا تالاب عمارت ناميده مي شود . منطقه عمارت جنوبي ترين حوزه آبخيز رودخانه شراء است . محدوده روستاي عمارت به وسيله كوههاي اطراف تقريباً از سه طرف محصور مي باشد و همين علت باعث شده كه مركز ثقلي باشد براي آبهاي سطحي و خصوصاً جريانات زيرزميني كه بدانجا هدايت مي گردند . در سمت شرق روستا تپه اي به ارتفاع 100 متر مشاهده مي شود كه در دامنه هاي آن چشمه هايي جوشان از دل كوه و زمين فوران كرده و نظر هر بيننده اي را به خود جلب مي نمايد . تعداد اين چشمه ها زياد بوده به طوري كه در داخل مسجد ، محوطه مكسجد و منازل مسكوني ، آب از دل زمين جوشش دارد . مجموعه اين چشمه ها درياچه اي به وسعت تقريبي 2000 متر مربع تشكيل داده اند ( شايد علتي كه به آن تالاب مي گويند همين درياچه باشد ) كه محلي است براي شنا و بازي نوجوانان روستا . آب چشمه ها پس از سرازير شدن از اين درياچه به صورت كانال ، آب كشاورزي چندين روستاي ديگر را تأمين مي كند . آب و هواي لطيف و خنك به علاوه نواحي سرسبز از ويژگي هاي طبيعي منطقه مذكور است .

آب معدني چشمه گراو

چشمه فوق به فاصله پنج كيلومتري شهرستان تفرش بين دو روستاي كهوران و طراران واقع گرديده است و دسترسي به آن آسان است . آب اين چشمه معدني و داراي خواص درماني است . گراو ، متشكل از چند قسمت از سطح زمين است كه از آنجا آب به حالت جوشش از سطح زمين خارج شده و در يك قسمت نيز آب همراه گاز كربنيك فراوان از منفذي خارج مي شود . آثار به جا مانده در اطراف چشمه ( يك چهار ديواري ) نشان مي دهد كه به طور گسترده ( به عنوان حمام زنانه ) از آن استفاده مي شده است . در حال حاضر فاقد هر گونه امكانات مي باشد . آب گراو تفرش ، آب معدني بي كربناته مخلوط است كه به نسبت تقريباً مساوي يون هاي سديم و كلسيم در آن يافت مي شود و تقريباً مشابه آب معدني «Royat» فرانسه است .
آثار فارماكوديناميك چشمه :
1-افزايش جريان خون پوستي و قرمز شدن پوست .
2-پايين آمدن فشار خون ( به طور موقتي )
3-آهسته شدن نبض
4-تسكين عمومي بدن
5-افزايش ضرايب اكسيداسيون گوگرد
6-افزايش دفع ادرار
7-پايين آمدن قند خون و ادرار ( در بيماران مبتلا به قند )
خواص درماني چشمه :
1-نوشيدن : آشاميدن كمي از آب چشمه قبل از غذا ، كمك به هضم غذا و باعث ازدياد ترشحات گوارشي مي گردد ولي پس از غذا ، آشاميدن مقدار بيشتري از اين آب ، داراي خاصيت تسكيني است و به تخليه معده كمك مي كند . اين آب باعث ازدياد مواد تشكيل دهنده صفراء شده و همچنين باعث تحريك انقباض هاي وزيكولر مي گردد . آشاميدن آب چشمه ، باعث بهبود متابوليسم پروتئيد ها مي شود . قند خون را پايين مي آورد و دفع اسيد اوريك را زياد مي كند . بايد ياد آور شد كه آب چشمه از نظر ميكروبي داراي آلودگي بوده كه قبل از مصرف بايستي تصفيه گردد .
2-استحمام : استحمام در اين آب اثر تسكيني داشته ، همچنين باعث باز و بسته شدن عروق مي گردد . هنگام استحمام نبض كند مي شود و ميزان ادرار بالا مي رود .

چشمه چپقلي

اين چشمه در دامنه شمالي(( باغ برآفتاب)) در جنوب سه راهي اراك - ملاير – شازند قرار گرفته است.اين چشمه در بالاي دره اي بسيار زيبا واقع شده است كه پس از رسيدن به بالاي دره ودر كنار چشمه به هر تازه از راه رسيدهاي جاني تازه مي بخشد.آب وهواي پاك ولطيف وچشمه جوشان با آب بسيار خنك وگوارايش خاصيت درماني و تقديس آن (به گفته اهالي و مراجعه كنندگان)باعث جذب عدهاي از علاقمند به طبيعت شده كه اكثراً پس از استفاده ازآب چشمه مقداري از آن را با خود مي برند.
در پائين دست چشمه ،محوطهاي وجود دارد كه تقسيم بندي شده و در آن درختاني ملاحظه مي گردد.
-امكانات وتاسيسات:كه تاسيسات اين منطقه شامل استخري در ابعاد 4*30 و ارتفاع 2 متر است كه آب چشمه به درون آ“ هدايت مي شود .ساختماني به ابعاد 9*8 متر نيز با سقف شيرواني به عنوان استراحتگاه و نماز خانه در اين محوطه ديده مي شود.همچنين آلاچيق ها وصندلي هايي جهت استراحت در نظر گرفته شده است.

چشمه شفا

اين چشمه آب گرم در بالاي تپه مجاور سرچشمه محلات در محلي نزديك تخته سنگ‌هاي سخت از دهانه چاهي خارج مي‌شود و به حمام‌هاي اطراف آن هدايت مي‌گردد. در گذشته، از اين دهانه مقدار كمي آب خارج مي‌شد و مظهر اصلي چشمه در حدود 100 متري غرب آن بود، ولي در اثر زلزله، مظهر اصلي چشمه تقريبأ خشك شده و قسمت عمده آب از مظهر فعلي آن جاري است.دهانه مظهر با دري آهني پوشانيده شده و در يك چهار ديواري محفوظ گرديده است.مقدار آب اين چشمه در حدود 12 ليتر در ثانيه است.

چشمه سليماني

اين چشمه در شمال شرقي چشمه شفا و در حدود يك كيلومتري آن بر دامنه كوهي قرار گرفته‌است. در اين محل يك قهوه‌خانه و ساختماني وجود دارد كه شامل دو حمام است. آب چشمه كه در حدود 5 ليتر در ثانيه است در جويي باريك و طبيعي جريان مي‌يابد و به دو حمام هدايت مي‌شود. آب چشمه پس از استفاده و خروج از حمام‌ها به طرف "مزرعه تخت " سرازير مي‌شود.